مطالعه صفات آت اکولوژی، اتنوفارماکولوژیک و اکومورفولوژیک گیاه دارویی مینای بیرجندی " مستار" ( Sclorhachis leptoclada) و تهیه لیست فلورستیک در رویشگاه طبیعی آرک (شهرستان بیرجند)

مینای بیرجندی Sclerorhachis leptoclada متعلق به خانواده کاسنی، علفی، چندساله، از مهمترین گیاهان دارویی در فرهنگ مردم بیرجند محسوب می شود. هدف از این تحقیق بررسی اوت اکولوژی، اتنوفارماکولوژی و اکومورفولوژی از رویشگاه آرک واقع در بیرجند است. در بررسی فنولوژیکی، تعداد ۱۰ پایه گیاه که از نظر ریختی و رویشی شرایط یکسانی داشتند علامتگذاری و هر ماه بازدید و تاریخ وقوع پدیده های حیاتی تا مرحله خشک شدن ثبت و همچنین با انتخاب سه نقطه و سه ارتفاع در هرموقعیت، در مرحله گلدهی ویژگی های مورفولوژیک مانند ارتفاع بوته، تعدادبرگ، ساقه های گل دهنده، وزن خشک و تر، تعیین پراکنش جغرافیایی و اشکال زیستی گونه ها مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج بررسی ها نشان داد رشد بهاره گیاه از فروردین در خاکهایی با بافت شنی-لومی، ۸/۱۸ EC=اسیدیته ۷ رشد رویشی گیاه از اواخر اسفند آغاز و در اردیبهشت وارد فاز گلدهی و سپس در تیر خزان می کند. دراین تحقیق تعداد ۳۱ گیاه دارویی با غالبیت تیرههای (% ۱۹/۳)Asteraceae ، (% ۹/۱۲)Apiaceae، Lamiaceae (۱/۱۶%)، شناسایی و از نظر شکل زیستی تروفیتها با ۱۳گونه (۹۳/۴۱ درصد)، ژئوفیتها با ۱۱گونه (۴۸/ ۳۵ درصد)، بیشترین تعداد گونه ها را به خود اختصاص دادند و متعلق به خاستگاه ایرانی -تورانی، مدیترانه ای (۴۱/۹ درصد) اروپا- سیبری، مدیترانه ای (۱۹/۳ درصد) بود. همچنین نتایج نشان داد که با افزایش ارتفاع از سطح دریا در هر سه موقعیت انتخابی تعداد برگ، وزن خشک و تر و ارتفاع گیاه کاهش یافت.

Keywords:

اتنوفارماکولوژی , اکومورفولوژیک , طیف فلورستیک , مینای بیرجندی