شبیه سازی تراز آب زیرزمینی مرودشت و بررسی سناریوهای پیش بینی با استفاده از کد ریاضی MODFLOW

برداشت بی رویه از سفره های آب زیرزمینی در کشور سبب افت شدید سطح ایستابی آبخوان و از بین رفتن لایه های آبدار زمین گردیده است. در این پژوهش به منظور بررسی وضعیت تراز آب زیرزمینی آبخوان مرودشت- خرامه، واقع در استان فارس در رابطه با برداشت بی رویه ی آب های زیرزمینی از داده های ۸۱ حلقه چاه پیزومتری در بازه ی زمانی (۲۰۰۸- ۲۰۱۸) با استفاده از مدل Modflow شبیه سازی انجام گرفت. هم چنین نتایج حاصل از محاسبه ی بیلان آبی تعداد۷۵۰۰ حلقه چاه بهره برداری در حوضه حاکی از آن است که میزان ۱۱۰۰ میلیون مترمکعب آب از ذخیره ی ثابت آبخوان در بازه ی ۱۰ ساله کاسته شده است. با توجه به نقشه های درون یابی تهیه شده بیشترین میزان افت آب زیرزمینی مربوط به مناطق درودزن، رامجرد و شول اتفاق افتاده است. از این رو با آمار سازمان آب منطقه ای فارس مبنی بر وجود چاه هایی با آبدهی بالا در این مناطق هماهنگی دارد. با استناد به نقشه های تهیه شده از آبخوان مرودشت با توجه به آبرفتی بودن سفره ی آب زیرزمینی اثر افت سطح آب را می توان با فاصله مکانی کم مشاهده کرد. از سوی دیگر در نقشه های میان یابی ضریب پارامتر هدایت هیدرولیکی بیان کننده ی این است که میزان افت تراز آبخوان در مناطق شمال غرب، مرکز و جنوب شرق حوضه دارای بیشترین مقدار می باشد که با ۱۱درصد خطای نسبی موید مدل سازی مناسب است. در نهایت با انجام دو سناریوی کاهش ۱۰ و ۳۰ درصدی، میزان تغییرات آب زیرزمینی در طی سال های ۲۰۱۸- ۲۰۲۸ پیش بینی شد و نتایج نشان داد که در سناریوی اول بیشترین میزان افت با ۸۳/۲۴ متر و کمترین افت نیز به میزان ۱۸۴/۲ متر است. در سناریوی دوم نیز افت به میزان ۵۲۳/۴ متر کاهش یافته و سطح ایستابی به ۳۰/۲۰ متر رسیده است.

Keywords:

بیلان آبخوان , سناریوهای مدیریتی , تراز آب زیرزمینی , MODFLOW , حوضه ی مرودشت-خرامه , استان فارس