تعیین شاخص های آسیب پذیری اجتماعی در پاندمی کووید- ۱۹ در ایران

مقدمه و هدف: فاکتورهای اجتماعی نقش مهمی را در آسیب پذیری کشورهای در معرض حوادث و بلایا ایفا می کنند. پاندمی کووید -۱۹ نیز به عنوان یک بلا که سراسر جهان را تحت تاثیر قرار داد از این قاعده مستثنی نیست. هدف از این مطالعه تعیین شاخص هایاصلی آسیب پذیری اجتماعی در پاندمی کووید- ۱۹ در ایران می باشد.مواد و روش ها: این مطالعه در سال ۲۰۲۱ در قالب ۲ فاز مرور سیستماتیک و مطالعه کیفی انجام شد. ابتدا شاخص های آسیب پذیریاجتماعی در اپیدمی ها و پادمی ها با مرور سیستماتیک استخراج گردیدند. سپس شاخص های استخراج شده در قالب یک مطالعه کیفیبا برگزاری جلسات متخصصین مجازی نهایی و توسط تجزیه و تحلیل سلسله مراتبی (AHP) با برنامه نویسی در نرم افزار اکسل اولویتبندی شدند.یافته ها: ۳۶ شاخص آسیب پذیر ی اجتماعی موثر در اپیدمی ها حاصل از مرور سیستماتیک در ۵ حیطه شامل ترکیب جمعیتی خانوارها،نژاد و اقلیت ها، وضعیت اقتصادی- اجتماعی و وضعیت سکونت و حمل و نقل و زیرساخت های بهداشت عمومی تقسیم بندی شدند.خروجی حاصل از برگزاری جلسات متخصصین مجازی شامل حذف حیطه نژاد و اقلیت و اضافه شدن حیطه تحصیلات بود که در مجموعتعداد حیطه همان ۵ حیطه باقی ماند اما تعداد شاخص ها به ۳۱ شاخص کاهش یافت. ۳ شاخص اولویت بندی شده آسیب پذیریاجتماعی در کووید - ۱۹ حاصل از AHP به ترتیب شامل تراکم جمعیت، قابلیت دسترسی به مرکز بهداشتی درمانی و گروه های آسیبپذیر بودند.نتیجه گیری: اندازه گیری آسیب پذیری اجتماعی با شاخص های تعیین شده به منظور شناسایی نقاط آسیب پذیر اجتماعی که میتوانند به کانون بحران و شیوع بالای کووید- ۱۹ مبتلا شوند، اطلاعات خوبی را برای سیاستگذاران و مسئولین بهداشتی در جهت پاسخموثر به پاندمی کووید- ۱۹ فراهم می کند. انجام مطالعات بیشتر به منظور ولیدسازی شاخص های تعیین شده در این مطالعه پیشنهاد می گردد.

Keywords:

آسیب پذیری اجتماعی , کووید- ۱۹ , شاخص , پاندمی