نمونه برداری دنباله دار شته های Rhopalosiphum maidis و Schizaphis graminum (Hem.: Aphididae) در مزارع گندم منطقه باجگاه، استان فارس

طی نمونه برداری هایی که در سال زراعی ۹۰- ۱۳۸۹ از شته های Rhopalosiphum maidis F. و Schizaphis graminum R. در مزارع گندم منطقه باجگاه، استان فارس، انجام شد، پراکنش فضایی و مدل های نمونه گیری دنباله ای با دقت ثابت مورد مطالعه قرار گرفت. برای این منظور دو مزرعه دو هکتاری انتخاب و به صورت هفتگی نمونه برداری انجام شد. در هر تاریخ تعداد ۲۰۰ بوته گندم به طور تصادفی انتخاب و تعداد شته های آن ها شمارش شد. براساس مقدار RV، بهترین واحد نمونه چهار ساقه محاسبه شد. این داده ها برای تعیین الگوی توزیع فضایی جمعیت شته به دو روش رگرسیونی Taylor و Iwao مورد استفاده قرار گرفت. براساس این دو روش، توزیع شته های R. maidis و S. graminum در مزارع گندم تجمعی بود. همچنین، مقدار ضریب تبیین (R۲)، روش Taylor را مناسب تر از روش Iwao نشان داد. باتوجه به معنی دار نشدن شیب خط رگرسیون بین دو گونه R. maidis و S. graminum، مدل Green یکسانی برای این دو گونه ارایه شد. در این مدل، در سطوح دقت ۱۵/۰ ، ۲۵/۰ و ۳/۰، به ترتیب ۲۰، ۱۲ و ۹ عدد نمونه (چهار ساقه) مورد نیاز بود. مقایسه روش Green با روش متداول نمونه برداری نشان داد که در سطوح دقت ۱۵/۰، ۲۵/۰ و ۳/۰، تعداد نمونه مورد نیاز به ترتیب ۰۵/۱ ± ۸/۷۷، ۹۱/۰ ± ۳/۷۸ و ۸۱/۰ ± ۴/۸۱ درصد کاهش یافت. بر اساس مدل Wilson و Room، زمانی که میانگین جمعیت شته های R. maidis و S. graminum، ۶/۱، ۸۶/۳ و ۶۲/۵ عدد در یک واحد نمونه بود، نسبت آلودگی بوته های گندم در مزرعه به ترتیب به ۵۰/۰، ۷۵/۰ و ۸۵/۰ رسید. بنابراین، با افزایش درصد آلودگی نمونه ها، تعداد نمونه لازم کاهش خواهد یافت.

نمونه برداری دنباله دار شته های Rhopalosiphum maidis و Schizaphis graminum (Hem.: Aphididae) در مزارع گندم منطقه باجگاه، استان فارس Keywords:

spatial distribution , Rhopalosiphum maidis , Schizaphis graminum , Sequential sampling , Wheat