تعیین اشکال فرسایش خاک و برآورد رسوب حوضه خورخوره با استفاده از منحنی سنجه رسوب

به منظور جلوگیری از تشدید فرسایش خاک در مدیریت حوزه­های آبخیز، برآورد فرسایش، تعیین منبع تولید و اشکال فرسایش، ضروری است. در این پژوهش با بررسی داده­های مکانی و بازدیدهای صحرایی، میزان رسوب و اشکال مختلف فرسایش حوزه آبخیز خورخوره در استان کردستان موردبررسی قرار گرفت. جهت برآورد رسوب حوضه از روش منحنی سنجه رسوب استفاده شد. همچنین برای بررسی انواع فرسایش، نقشه­ های توپوگرافی، زمین­شناسی و عکس­های هوایی منطقه موردمطالعه، جمع ­آوری و در سامانه اطلاعات جغرافیایی مورد آنالیز قرار گرفتند. با این اطلاعات و برهم نهی لایه­های زمین­شناسی و ژئومورفولوژی، تعداد ۶۸ زیرحوضه به عنوان واحدهای کاری تعیین شد. سپس با بازدید صحرایی، نسبت به امتیازدهی به روش BLM در هر واحد کاری جهت تعیین شکل فرسایش اقدام شد. نتایج نشان داد مقدار رسوب معلق کل حوضه برابر ton/yr ۲۹۹۰ و مقدار بار کف حدود ۱۵% بار معلق می­باشد. مقدار تولید رسوب ویژه حوضه ton/km۲.yr ۳/۲۵ برآورد شد. نتایج نشان داد در تعدادی از زیرحوضه­ ها تمامی اشکال فرسایش سطحی، شیاری، خندقی، آبراه ه­ای و رودخانه ­ای در حال رخ دادن است. همچنین غالب مساحت حوضه در کلاس حساس و خیلی حساس به فرسایش قرار دارند.

Keywords:

کردستان , رسوب گذاری , فرسایش , حفاظت خاک , حوزه آبخیز