اثر اسانس و عصاره های گزنه و نعنا فلفلی در جلوگیری از رشد قارچ آسپرژیلوس فلاووس و تولید آفلاتوکسین B۱

استفادهاز اسانس وعصاره­هایگیاهان داروییبه دلیلداشتنخواصدارویی،ضدقارچی،ضد باکتریاییوآنتی­اکسیدانی در صنایع دارویی، غذایی و خوراک دامروبهپیشرفتاست.  به منظور ارزیابی اثر دو گیاه دارویی گزنه و نعنا فلفلی در جلوگیری از رشد میسلیومی و کاهش آفلاتوکسین قارچ Aspergillus flavus این پژوهش اجرا شد.  تاثیر اسانس با غلظت­های ۵/۶۲، ۱۲۵، ۲۵۰، ۵۰۰ و ۱۰۰۰ میلی­گرم در لیتر و عصاره­های آبی، اتانولی و اتانولی۷۰ درصد (با غلظت ۵۰۰، ۱۰۰۰،۲۰۰۰، ۴۰۰۰ و  ۶۰۰۰ میلی­گرم در لیتر ­ (بر کاهش رشد قارچ A. flavusو آفلاتوکسین بهروش اختلاط با محیط کشت مایع بررسی شد.  میزان آفلاتوکسین با استفاده از کروماتوگرافی لایه نازک با کارایی بالا ارزیابی شد.  به کارگیری اسانس نعنا و گزنه در غلظت ۱۰۰۰میلی­گرم در لیتر به ترتیب ۴۰/۷۹ و۳۰/۵۳ درصد کاهش در وزن خشک قارچ و ۲۵/۸۸ و ۳/۵۷  درصد کاهش در میزان آفلاتوکسین تولیدی را به دنبال داشت.  عصاره­های گیاه نعنا فلفلی در  کاهش رشد میسلیومی قارچ و آفلاتوکسینکارآمدتر از عصاره­های گزنه بودند و بیشترین کاهش وزن خشک قارچ (۲۵/۹۵ درصد) و آفلاتوکسین تولیدی (۵۸/۸۹ درصد) در غلظت ۶۰۰۰ میلی­گرم در لیتر عصاره اتانولی نعنا فلفلی دیده شد.  از سوی دیگر مشخص شد که اسانس و عصاره­های اتانولی و اتانولی ۷۰ درصد  هر دو گیاه، قادر به تجزیه قابل توجه آفلاتوکسین B۱ محیط نیستند در حالی­که عصاره­های آبی گزنه و نعنا فلفلی در غلظت ۴۰۰۰ میلی­گرم در لیتر به ترتیب ۱۵/۸۷ و  ۱/۵۶ درصد آفلاتوکسین B۱ را کاهش دادند.  بنابرایناسانس و عصاره­های نعنا فلفلی در مقایسه با اسانس و عصاره­های گزنه در کاهش رشد میسلیومی قارچ و آفلاتوکسین تولیدی کارآمدتر هستند.  در این تحقیق عصاره آبی گزنه فعالیت تجزیه­کنندگی قوی آفلاتوکسین B۱ را نشان داد که می­تواند کاندیدایی امیدبخش برای کاهش آفلاتوکسین معرفی شود.

اثر اسانس و عصاره های گزنه و نعنا فلفلی در جلوگیری از رشد قارچ آسپرژیلوس فلاووس و تولید آفلاتوکسین B۱ Keywords:

آسپرژیلوس فلاووس , آفلاتوکسین , گزنه , نعنا فلفلی