برآورد تبخیر - تعرق واقعی نیشکر با استفاده از داده های سنجش از دور در اراضی کشت و صنعت نیشکر میرزا کوچک خان

برآورد دقیق تبخیر– تعرق یا آب مورد نیاز گیاهان نقش مهمی در بهبود مدیریت مصرف آب و در نهایت افزایش راندمان آب مصرفی دارد. با توجه  به حضور انواع مختلف پوشش­های گیاهی و آن هم در سطوح وسیع، محاسبه دقیق نیاز آبی از طریق روش­های متداول محاسبه  تبخیر- تعرق (ET)، امری دشوار و غیر ممکن می­نماید. در همین راستا به روش­هایی نیاز است که قادر به محاسبه نیاز آبی گیاهان در مقیاس وسیع بوده و نیز از دقت کافی برخوردار باشند. یکی از مشهورترین الگوریتم­های سنجش از دور جهت برآورد تبخیر- تعرق واقعی، الگوریتم توازن انرژی در اراضی (سبال) می­باشد. در مدل سبال از طریق برآورد تمامی مولفه­های انرژی در سطح تبخیر با استفاده از تصاویر ماهواره­ای از جمله تابش خالص، شار گرمای خاک و شار گرمای محسوس و با استفاده از معادله توازن انرژی اقدام به محاسبه تبخیر- تعرق می­شود. این تحقیق به منظور ارزیابی تغییرات مکانی و زمانی تبخیر- تعرق واقعی روزانه (ETa) در محدوده کشت و صنعت نیشکر میرزا کوچک خان واقع در جنوب استان خوزستان با استفاده از تصاویر ماهواره­ای ۱۰ روزه سنجنده مودیس در یک فصل زراعی (فصل رشد) در سال ۸۵  صورت گرفت. نتایج بدست آمده نشان داد که مدل سبال از کارایی خوبی جهت برآورد تبخیر– تعرق واقعی در فصل زراعی (فصل رشد) برخوردار است. نقشه­های تولید شده با نرم­افزار  ERDAS و GIS، بیانگر این مطلب هستند که زمین­های خیس (خوب آبیاری شده) و یا با پوشش گیاهی خوب بالا­ترین میزان تبخیر- تعرق را دارند. با دور شدن از زمین­های کشاورزی و نزدیک شدن به سطوح با پوشش­های گیاهی کم، میزان تبخیر- تعرق بسیار کاهش می­یابد. این نقشه­ها با اطلاعات زمینی مطابقت بسیار زیادی را نشان داد. همچنین مقایسه­ نتایج حاصل از مدل سبال با نتایج حاصل از تبخیر– تعرق گیاه نشان داد که نتایج مدل سبال در فصل رشد از همبستگی نسبتا خوبی (R۲=۰.۷۷) با نتایج حاصل از تبخیر– تعرق گیاه برخوردار است.

Keywords:

الگوریتم سبال , تبخیر– تعرق واقعی , تصاویر مودیس , جنوب خوزستان , سنجش از دور