اثرات حشره کش های بوپروفزین، پیری پروکسی فن و فنپروپاترین روی پارامترهای تولید مثلی( Encarsia formosa (Hymenoptera: Aphelinidae

کاربرد حشره کش ها همراه با زنبور Encarsia formosa Gahan جهت کنترل Trialeurodes vaporariorum (Westwood) در قالب مبارزه ی تلفیقی ضرورتی اجتناب ناپذیر به نظر می رسد. تعدادی از تنظیم کننده های رشد حشرات (IGRs) با کنترل قابل قبولی که روی سفیدبالک ها دارند در صورت بی خطر بودن روی این پارازیتوئید می توانند جایگزین مناسبی برای حشره کش های متداول باشند. از این رو در این تحقیق سعی شده است تا ارزیابی دقیق تری از حشره کش های بوپروفزین و پیری پروکسی فن (تنظیم کننده ی رشد) در کنار فنپروپاترین (پیرتروئید) روی زنبور E. formosa انجام گیرد. بدین منظور برگ های لوبیای حامل شفیره های پارازیتوئید در محلول سمی با غلظت توصیه شده غوطه ور شدند. در آزمایش دیگر حشرات کامل E. formosa روی دیسک های برگی آغشته به حشره کش ها ی مذکور نگهداری شدند و به این ترتیب پارامترهائی مانند طول عمر حشرات کامل، باروری و درصد تفریخ تخم با استفاده از روش سم شناسی دموگرافیک مورد ارزیابی قرار گرفت. آزمایش ها در شرایط دمائی ۱± ۲۶ درجه ی سانتی گراد، رطوبت نسبی ۵± ۶۰ درصد و دوره ی نوری ۱۶ ساعت روشنائی و ۸ ساعت تاریکی انجام شد. بر اساس نتایج تحقیق، پیری پروکسی فن و فنپروپاترین به ترتیب باعث ۵/۲۷ و ۸/۶۷ درصد کاهش ظهور حشرات کامل پارازیتوئید شدند در حالی که بوپروفزین (۸/۳ درصد) اثر کشندگی قابل توجه روی شفیره های زنبور نداشت. حشره کش های بوپروفزین و پیری پروکسی فن روی حشرات کامل اثر کشندگی نداشتند در حالی که فنپروپاترین در غلظت توصیه شده باعث ۱۰۰ درصد تلفات شد. میانگین باروری و طول عمر حشرات کامل در بوپروفزین (به ترتیب ۴/۵ ± ۶/۵۹ عدد و ۰/۱ ± ۵/۱۴ روز) و پیری پروکسی فن (به ترتیب ۸/۴ ± ۵/۶۲ عدد و ۹/۰ ± ۱۵ روز) با شاهد (به ترتیب ۳/۵ ± ۵/۶۴ عدد و ۸/۰ ± ۵/۱۵ روز) اختلاف معنی دار نداشت، در حالی که در فنپروپاترین (به ترتیب۴/۲ ± ۴/۲۰ عدد و ۶/۰ ± ۶/۶ روز) بطور قابل ملاحظه ای کاهش نشان داد. مقایسه ی نرخ تفریخ نشان از کاهش جزئی در سم بوپروفزین و پیری پروکسی فن نسبت به شاهد داشت. در مجموع می توان نتیجه گیری نمود که بوپروفزین و پیری پروکسی فن برای E. formosa کم خطر بوده و احتمالا می توانند در قالب مبارزه ی تلفیقی جهت کنترل سفیدبالک گلخانه مورد استفاده قرار گیرند.

Keywords:

Encarsia formosa , پارامترهای تولید مثلی , بوپروفزین , پیری پروکسی فن , فنپروپاترین