تاثیرات استفاده از نیتریک اکساید بر شاخص های فتوسنتزی در گیاه گوجه فرنگی (Lycopersicon esculentum L.) تحت تنش شوری

فتوسنتز یکی از مهمترین فرایندهای فیزیولوژیک هست که در گیاهان تحت تاثیر تنش شوری قرار دارد.  نیتریک اکساید به عنوان یک مولکول سیگنال تاثیرگذار در پاسخ های گیاهان به تنش های محیطی شناخته شده است. گیاه گوجه فرنگی (Lycopersicon esculentum L.) با داشتن طیف متنوعی از ویتامین ها و عناصر غذایی از لحاظ اقتصادی و تغذیه ای حائز اهمیت است. در این تحقیق تاثیرات سطوح متفاوت تنش شوری شامل ۰، ۵۰، ۱۰۰ و ۱۵۰ میلی مولار کلریدسدیم و ماده سدیم نیتروپروساید به عنوان دهنده نیتریک اکساید در سطوح ۰، ۱۰۰ و ۲۰۰ میکرومولار بر تغییرات شاخص های متفاوت فتوسنتزی از طریق ثبت فلورسنس کلروفیل a و روش JIP تست مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این تحقیق نشان داد که تنش شوری باعث کاهش کارایی کمپلکس تجزیه کننده آب در فتوسیستم II می شود. همچنین، تنش شوری سبب کاهش کارایی واکنش های نوری فتوسیستم II (φPo/(۱-φPo)) و شاخص کارایی مراکز فعال واکنش (γRC/(۱-γRC)) شد. کارایی واکنش های بیوشیمیایی انتقال الکترون(ψo/(۱-ψo))  و میزان احیای آخرین پذیرنده الکترون در فتوسیستم I (δRo/(۱-δRo)) نیز با تنش شوری کاهش یافت . شاخص PITotal نیز نشان داد که تنش شوری عملکرد کلی دستگاه فتوسنتزی از ابتدای فتوسیستم II تا انتهای فتوسیستم I را کاهش داده است. همچنین، تنش شوری سبب کاهش رنگیزه های فتوسنتزی شامل کلروفیل a، کلروفیل b و کلروفیل کل شد و میزان کل کاروتنوئید، فلاونوئید و ترکیبات پلی فنلی در تنش شوری افزایش یافت. استفاده از SNP به عنوان دهنده نیتریک اکساید نیز توانست آثار تنش شوری را در تمامی شاخصهای ذکر شده تعدیل کند. نتایج این پژوهش در مجموع نشان داد که در سیستم فتوسنتزی گیاه گوجه فرنگی، مرحله انتقال الکترون در زنجیره حساس ترین نقطه به تنش شوری و غلظت ۱۰۰ میکرومولار SNP مناسب ترین غلظت برای تعدیل آثار تنش شوری است.

Keywords:

شوری , فتوسنتز , کلروفیل a , گوجه فرنگی , نیتریک اکساید