تحلیلی بر اثرات متقاطع مولفه های تبیین کننده ی تاب آوری و آینده پژوهی آن در بافت قدیم شهرها (مطالعه موردی: کلان شهر تبریز)

تاب آوری شهری به عنوان توانایی های یک شهر و زیرسیستم های آن برای مقابله با انواع مخاطرات، سازگاری با شرایط بحرانی و خودبازیابی و بهبود سریع می باشد. به منظور تحقق شهر تاب آور، بررسی اثرگذاری و اثرپذیری مولفه های مختلف و همچنین آینده ی ناشی از اثرات این مولفه ها ضرورتی اجتناب ناپذیر است. در این راستا، هدف از تحقیق حاضر تحلیل اثرات (اثرگذاری/اثرپذیری) مولفه های تبیین کننده ی تاب آوری و آینده پژوهی آن در بافت قدیم کلان شهر تبریز می باشد. بنابراین، روش تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت آینده نگاری با تاکید بر رویکرد تحلیلی و اکتشافی است. همچنین روش تحلیل داده ها بر مبنای بهره گیری از روش دلفی هدفمند (۱۵ نفر از نخبگان و مدیران حوزه ی مدیریت بحران) و کاربست تکنیک تحلیل اثرات متقاطع در نرم افزار میک مک بوده است. یافته های تحقیق با تحلیل ۵ مولفه ی اصلی (اقتصادی، اجتماعی، فردی، مدیریتی-نهادی و کالبدی-زیست محیطی) و ۲۴ مولفه ی فرعی حاکی از آن است که بیشترین اثرگذاری در بین مولفه های مورد بررسی بر سایر مولفه ها در راستای توسعه ی تاب آوری بافت قدیم تبریز مربوط به مولفه های تاکید بر رویکرد حکمروایی و مشارکتی، وجود تعامل و همکاری بین نهادی و بسترسازی فرهنگی در بین نهادها و اقشار اجتماعی و بیشترین اثرپذیری نیز مربوط به مولفه های مثبت اندیشی نسبت به مسائل و احساس مسئولیت اجتماعی در مواجهه با بحران می باشد. نتایج نیز نشان می دهد که با توجه به وضعیت موجود تاب آوری بافت قدیم و کمبود مولفه های کلیدی و استراتژیک تاثیرگذار در راستای توسعه ی سیستم، آینده ی بافت قدیم تبریز از منظر تاب آوری ناپایدار خواهد بود.

Keywords:

Resilience , Future research , Old texture , Tabriz metropolis