تحلیل توزیع های آماری در برآورد اثرات تغییر اقلیم بر سیلاب های آینده (مطالعه ی موردی: حوضه ی آذرشهر چای)

افزایش گازهای گلخانه ای و گرمایش جهانی در اثر تغییرات اقلیمی می تواند باعث افزایش احتمال وقوع رخدادهای حدی اقلیمی مانند سیلاب و افزایش فراوانی و شدت آن در بعضی از مناطق کره­ی زمین شود. از این رو ضرورت بررسی مقادیر حدی شدت بارش و فراوانی رخداد این کمیت طی دوره های گذشته و همچنین تاثیر گرمایش جهانی بر روند آن طی دوره های آتی کاملا احساس می شود. در پژوهش حاضر اثر تغییرات اقلیمی بر رواناب حوضه­ی آذرشهر با مدل CanESM۲ تحت سناریوهای انتشار، RCP۲.۶، RCP۴.۵ و RCP۸.۵ با ریزمقیاس­گردانی آماری مدل SDSM از طریق مدل هیدرولوژیکی SWAT بررسی شد. نتایج ارزیابی مدل SDSM با ضریب نش-ساتکلیف ۹۵/۰ بیانگر دقت بالای این مدل در ریزمقاس نمایی داده های بزرگ مقیاس است. نتایج مدل اقلیمی حاکی از افزایش دما به میزان ۱/۰ تا ۲۵/۰ درجه­ی سانتی­گراد و افزایش ۴ تا ۷ درصدی بارش در دوره­ی زمانی ۲۰۰۵-۱۹۷۶ نسبت به دوره­ی ۲۰۵۹-۲۰۳۰ می باشد. به منظور تحلیل فرکانس و شدت سیلاب با استفاده از مدل Easy fit مناسب­ترین توزیع براساس سه آزمون نکویی برازش انتخاب شد. نتایج بررسی رژیم جریان های حداکثر سالانه (فراوانی و شدت) از طریق برازش توزیع های احتمالاتی با کمترین میزان خطا برای دوره­ی پایه توزیع ویبول، دوره­ی آینده RCP۲.۶ توزیع لوگ پیرسون نوع ۳، RCP۴.۵ لوگ نرمال و RCP۸.۵ لوگ نرمال به عنوان بهترین توزیع انتخاب شده است. فراوانی و شدت سیلاب نیز افزایش یافته به­طوری که، در دوره­ی بازگشت ۵۰۰ ساله افزایش ۹۸ درصدی دبی حداکثر دوره­ی آتی RCP۸.۵ نسبت به دوره­ی پایه مشهود شده است.

Keywords:

آذرشهر چای , تغییر اقلیم , تحلیل فراوانی سیل , توزیع های آماری , مدل SWAT