تعیین مناسب ترین روش زمین آمار در تهیه ی نقشه ی تغییرات شوری آب های زیرزمینی (مطالعه ی موردی: دشت شیرامین، استان آذربایجان شرقی)

در سرتاسر دنیا و از جمله کشور ایران، آب های زیرزمینی مهم ترین منابع تامین آب مورد نیاز می باشند. تعیین کیفیت آب در مدیریت منابع از اهمیت خاصی برخوردار بوده و پایش آن به عنوان یک اصل مهم در برنامه­ریزی­ها باید مد نظر قرار گیرد. هدف از انجام این تحقیق، تعیین مناسب­ترین روش درون­یابی به منظور تحلیل مکانی تغییرات هدایت الکتریکی (EC) و نسبت جذبی سدیم (SAR) آب­های زیرزمینی دشت شیرامین واقع در استان آذربایجان شرقی می­باشد. اطلاعات مربوطه از تجزیه و تحلیل نمونه­های مربوط به ۳۰ حلقه چاه عمیق و نیمه­عمیق در منطقه­ی مورد مطالعه و بر اساس آخرین نمونه­گیری سال ۱۳۹۰ توسط سازمان آب منطقه­ای استان آذربایجان شرقی به دست آمده­اند. جهت انجام کار از روش­های زمین­آمار مانند کریجینگ ساده (SK)، کریجینگ معمولی (OK)، کریجینگ گسسته و کوکریجینگ استفاده شد. برای بررسی همبستگی مکانی داده­ها، واریوگرام­های تجربی هر یک از متغیرها و واریوگرام متقابل آن­ها، محاسبه و ترسیم شدند. ضریب همبستگی دو متغیر، بر اساس واریوگرام متقابل آن­ها، ۹۳/۰محاسبه شد. برای هر دو پارامتر EC و SAR مدل کروی بر مبنای حداقل مقدار RSS به عنوان مناسب ترین مدل برازش داده شد. برای ارزیابی روش­ها از روش ارزیابی متقابل با معیار جذر میانگین مربعات خطا (RMSE) و همچنین ضریب همبستگی (R) بین مقادیر مشاهده شده و تخمینی استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که روش کریجینگ ساده به دلیل R بالاتر و RMSE پایین­تر نسبت به سایر روش­ها جهت تهیه نقشه تغییرات EC و SAR در منطقه مناسب­ترین روش می­باشد.

Keywords:

آب زیرزمینی , زمین آمار , EC , SAR , دشت شیرامین