تاثیر سطوح مختلف ورمی کمپوست و اوره بر عملکرد کمی و کیفی کنجد (Sesamum indicum L.) در شرایط مزرعه در گرگان

چکیده اهداف:  یکی از ارکان اصلی کشاورزی پایدار، استفاده از کودهای آلی در اکوسیستم­های زراعی با هدف حذف یا کاهش کاربرد کودهای شیمیایی است. مطالعه حاضر  به­منظور بررسی تاثیر ورمی­کمپوست و اوره بر عملکرد کمی و کیفی کنجد (Sesamum indicum L.) رقم اولتان در شرایط مزرعه انجام شد.   مواد و روش­ها: آزمایش به­صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک­های کامل تصادفی، در سه تکرار در مزرعه آزمایشی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل ورمی­کمپوست در چهار سطح صفر، ۵/۲، ۵  و ۵/۷ تن در هکتار و کود اوره در چهار سطح شامل صفر، ۵۰ ، ۱۰۰ و۱۵۰ کیلوگرم در هکتار بود.   یافته­ها: نتایج نشان داد که ورمی­کمپوست و کود اوره تاثیر معنا­داری بر کلیه صفات اندازه­گیری شده داشت. بیشترین ارتفاع گیاه، عملکرد زیستی، تعداد کپسول در بوته و عملکرد دانه (۱۶۰۱ کیلوگرم در هکتار) از کاربرد ۱۵۰ کیلوگرم اوره و ۵/۷ تن در هکتار ورمی­کمپوست ثبت شد. کاربرد همزمان ورمی­کمپوست و کود اوره باعث افزایش عملکرد روغن شد. درصد روغن با افزایش سطح اوره کاهش و با افزایش ورمی­کمپوست افزایش یافت. بیشترین درصد روغن(۴۹%) مربوط به تیمار ورمی­کمپوست ۵/۷ تن در هکتار بود. با افزایش سطوح مختلف اوره و ورمی­کمپوست، شاخص برداشت افزایش یافت. همبستگی مثبت و معنا­داری بین عملکرد با زیست توده (**۸۵۰=r) و تعداد کپسول در بوته (**۷۴۵/۰=r) وجود داشت.   نتیجه­گیری: با توجه به نقش کودهای آلی در پایداری و حفظ حاصل­خیزی خاک برای دست یابی به حداکثر بهره­وری از منابع تولید استفاده تلفیقی از کود اوره و ورمی­کمپوست برای افزایش عملکرد کمی و کیفی کنجد توصیه می­گردد.

Keywords:

ارتفاع گیاه , عملکرد زیستی , عملکرد دانه , عملکرد روغن , ورمی کمپوست