بررسی اثر تلقیح قارچ های میکوریز آربوسکولار و شبه میکوریز بر رشد و جذب فسفر گیاه گشنیز

چکیده اهداف:استفاده از پتانسیل میکروب های خاک مانند قارچ های میکوریز در قالب کودهای زیستی، یکی از راه های دوستدار محیط زیست است که به کاهش استفاده از نهاده های شمیایی وکاهش خسارات وارد شده بر محیط زیست و انسان کمک می کند. بر این اساس در این تحقیق تاثیر تلقیح دوگونه قارچ میکوریز ( Diversispora versiformis و Rhizophagusirregularis) و یک گونه قارچ شبه میکوریز Piriformospora indica  بصورت مجزا و تلفیقی بر عملکرد و میزان جذب فسفر گیاه گشنیز بررسی شد.   مواد و روش‎ها:این آزمایش در قالب طرح ­کاملا تصادفی با چهار تکرار در شرایط گلخانه ای انجام گرفت. تیمارهای آزمایش شامل تیمار قارچ منفرد (Rhizophagus irregularis، Diversispora versiformis، Piriformospora indica)، تیمار قارچی توام (Rhizophagus irregularis + Diversispora versiformis، Piriformospora indica + Diversispora versiformis، Piriformospora indica+ Rhizophagus irregularis، Piriformospora indica + Rhizophagus irregularis + Diversispora versiformis)، تیمار شاهد مثبت (دارای کود اوره و سوپرفسفات تریپل، بدون قارچ) و تیمار شاهد منفی (بدون کود شیمیایی، بدون قارچ) بود.   یافته‎ها:نتایج نشان داد که اثر هرسه گونه قارچ (میکوریز و شبه میکوریز) بر شاخص های رشدی (وزن تر وخشک اندام هوایی و ریشه) و غلظت فسفر در مقایسه با تیمار شاهد معنی دار می باشد (p<۰.۰۱). در مقایسه با شاهد منفی، میزان افزایش در وزن خشک بخش هوایی در تیمار شاهد مثبت (۱۳/۳۶%)، در وزن خشک ریشه تیمارهای R. irregularis ، PC و D. versiformis (بترتیب ۰۴/۴۸ %، ۶۵/۴۵ % و ۹۴/۴۲ %)، در شاخص کلروفیل تیمار قارچ  P. indica (۱۸/۳۲ %) ، در درصد کلنیزاسیون، تیمار تلفیقی P. indica+ R. irregularis (۷۵/۹۱ %) ، در غلظت فسفر بخش هوایی تیمار P. indica (۵۰/۳۴ %) و غلظت فسفر بخش ریشه نیز در تیمار P. indica + R. irregularis (۸۸/۲۵ %) بودند.   نتیجه‎گیری:طبق نتایج این تحقیق می توان در کشت  سبزی ها به منظور کاهش مصرف کودهای فسفاته از قارچ های میکوریزی جهت افزایش عملکرد گیاه استفاده کرد.

Keywords:

کود زیستی , شاخص کلروفیل , کلنیزاسیون , زادمایه قارچی , گیاه دارویی