بررسی دگردیسی معرفتی مهدی اخوان ثالث در نگاه به مکتب رضوی

مهدی اخوان ثالث، شاعر توانای معاصر، از معدود شاعرانی است که با دو رویکرد متفاوت درباره امام رضاg سخن گفته است. مطالعه دفترهای شعری اخوان نشان می دهد که وی در دهه های نخستین شاعری خود نگاه خوش بینانه ای به ملزومات بیرونی و نمودهای اجتماعی مکتب رضوی ندارد؛ اما در اواخر دوره شاعری، این تلقی جای خود را به باور و فراتر از آن عشق و ارادت قلبی به مقام امام رضا g می دهد. این دگردیسی در نظام فکری اخوان ثالث به عنوان یک شاعر برجسته و دگراندیش معاصر بسیار حائز اهمیت است و نشان می دهد که شعر دگراندیش معاصر نیز از تاثیرات اندیشه رضوی برکنار نمانده است. نظر به اهمیت این موضوع، تحقیق حاضر در پی تبیین چگونگی و چرایی این دگردیسی اعتقادی است؛ به عبارتی در این پژوهش در پی پاسخ به این سوالیم که تغییر دیدگاه اعتقادی اخوان به جایگاه امام رضا g چگونه و به چه دلایلی رخ داده است. روش تحقیق به صورت توصیفی تحلیلی است. با مد نظر قرار دادن آرا برخی صاحب نظران و با تحلیل اشعار شاعر، نتیجه پژوهش نشان می دهد که دگردیسی معرفتی اخوان بر اساس دو فرضیه «تکامل» و «تناقض» قابل تبیین است؛ بر اساس فرضیه «تکامل»، شاعر با تجدید نظر در مواضع پیشین خود، سیری تکاملی را تجربه کرده و با ارادت به ساحت رضوی، بعد دینی اعتقادی اندیشه اش را به کمال رسانده و بر اساس فرضیه «تناقض»،  شاعر تا پایان عمر در حیرت و تناقض معرفتی به سر برده است.

بررسی دگردیسی معرفتی مهدی اخوان ثالث در نگاه به مکتب رضوی Keywords:

امام رضا (ع) , ادبیات معاصر , شعر رضوی , دگردیسی معرفتی , مهدی اخوان ثالث