حق پذیره در حقوق ایران و کشورهای اسلامی و بررسی روش های جایگزین آن در موقافات

حق پذیره یا تقدیمی، مفهومی نوین است که در حقوق ایران، پیشینه نداشته و امتیازی است که برای فرد در ملک وقفی و تمدید اجاره آن ایجاد می شود و ماهیت آن رامی توان شرطی در ضمن عقد اجاره دانست که عوضین آن، از یک سو، حق و اختیار ایجاد اعیان در مورد اجاره (موقوفه) و از سوی دیگر، پرداخت مبلغی به نام پذیره به اداره اوقاف می­باشد. نهاد مشابه این حق در کشورهای اسلامی نظیر مصر یا مالزی حقی با نام حق اجارتین و «حکر» می باشد. با وجود جنبه های سودمندی همچون افزایش درآمد موقوفات، پیشبرد هدف آبادانی و بهره وری موقوفه و کمک به سامان گرفتن جمعیت رو به گسترش نیازمند به مسکن، نکات چالش برانگیزی همچون تضییع حقوق موقوفه به دلیل طولانی بودن مدت اجاره و ایجاد حقی همیشگی برای مستاجر بر زمین موقوفه، ناروشنی قوانین و از بین رفتن حقوق­ مالک اعیان و ایرادات حقوقی ناشی از هم آمیزی حقوق دارنده اعیانی و عرصه وقف شده­ و روش های انتقال ساختمان، درباره حق پذیره مطرح می­گردد. جایگزینی روش های کارآمدتری که در برخی از کشورهای اسلامی همچون مالزی یا ترکیه همچون صندوق وقفی و بنیادهای خیریه برای حفظ موقوفات و بهره­وری از آن ها تاسیس شده، می تواند این کاستی­ها را جبران کند که در این تحقیق به صورت توصیفی- تحلیلی به بیان دیدگاه های مختلف پرداخته خواهد شد.

Keywords:

پذیره , اجاره موقوفات , حق احداث اعیان , اولویت ایجار , کشورهای اسلامی