تاریخمندی و نسبت آن با هستی شناسی بنیادین در وجود و زمان هایدگر

هایدگر در وجود و زمان، به طریقی مشابه استدلال کانت در نقد عقل محض که منطق استعلایی را شرط امکان علم تجربی  می­دانست، تاریخمندی را  شرط استعلایی تاریخ ­نگاری می داند. او پرسش معرفت ­شناسانه و روش ­شناسانه درباره علوم تاریخی را به پرسش هستی­ شناسانه تبدیل می کند؛ یعنی به جای اینکه بپرسد «تحت چه شرایطی می توان عینیت امر تاریخی را تایید کرد»؟ می­ پرسد «دازاین چه شیوه­ای از هستی دارد که امکان داشتن دغدغه خویش و درک معنای گذشته خویش را دارد؟ و اصلا چگونه چیزی به نام تاریخ وجود دارد»؟ اهمیت تاریخمندی در طرح کلی وجود و زمان، هنگامی آشکار می شود که نسبت آن را با پرسش اصلی اثر، یعنی مسئله معنای وجود، مورد توجه قرار دهیم. سیر بحث اثر از فهم پیشانظری دازاین به مثابه اگزیستانس، به سمت کشف ساختار واحد اگزیستانسیال­ ها به مثابه دغدغه، نشان می دهد که آنچه معناداری وجود و موجودات را ممکن می­سازد، فرایندی است که هایدگر آن را زمانمندی اصیل می­نامد. به این ترتیب تمایز هستی­ شناختی میان موجود و وجود بدین معناست که وجود را نباید مطابق سنت متافیزیکی، امری مقولی و در ردیف سایر موجودات لحاظ کرد، بلکه وجود فرایند معنابخشی است که خود را به مثابه فعل «زمانیدن» و «تاریخیدن» در برون­ خویشی­ های سه گانه گذشته-حال-آینده و میراث-تقدیر-حوالت فرامی­ گسترد.

Keywords:

هایدگر , وجود و زمان , تاریخمندی , زمانمندی , هستی شناسی بنیادین