تاثیر اسانس آویشن دنایی، فوزتیل آلومینیوم و مانکوزب- متالاکسیل بر روی القای سیستم دفاعی گیاه خیار در برهمکنش با بیماری پوسیدگی طوقه خیار با عامل .Phytophthora sp

کشت خیار به­صورت گلخانه­ای در ایران در سال­های اخیر بسیار گسترش پیدا کرده است. در این بررسی، تاثیر اسانس آویشن دنایی و دو قارچ­کش فوزتیل­آلومینیوم (الیت) و متالاکسیل- مانکوزب (ریدومیل ام زد) برای بیماری بوته­میری گیاه خیار گلخانه­ای ناشی از شبه قارچ فیتوفتورا مطالعه شد. هر گلدان دارای یک گیاه به­عنوان یک تکرار در نظر گرفته شد. در آزمون گلخانه­ای اثر تیمار­های مذکور بر روی فعالیت آنزیم­های پراکسیداز، کاتالاز و همچنین آنزیم فنیل­آلانین آمونیالیاز در گیاه خیاری که به­وسیله شبه قارچ .Phytophthora sp آلوده شده بود، اندازه­گیری شد. داده­ ها تحت طرح کاملا تصادفی مورد بررسی قرار گرفت و از آزمون چند دامنه­ای دانکن برای مقایسه میانگین­ها استفاده شد. نتایج تاثیر تیمار­های مختلف بر مکانیسم ­های دفاعی گیاه خیار نشان داد که بیشترین فعالیت سه آنزیم پراکسیداز، کاتالاز و همچنین آنزیم فنیل­آلانین آمونیالیاز، مربوط به تیمار گیاه خیار آلوده تیمار شده با غلظت ۱۵۰ پی­پی­ام قارچ­کش فوزتیل آلومینیوم بود. در ششمین روز بعد از آلوده­سازی با بیمار­گر، میزان فعالیت آنزیم پراکسیداز به ΔOD/Min/mg protein ۹۵/۱ رسید. روند فعالیت هر سه آنزیم تا روز ششم افزایشی و سپس کاهشی بود؛ به این صورت که در روز دهم بعد از آلوده­سازی خیار­ها با عامل بیمار­گر، میزان فعالیت این آنزیم در تیمار فوزتیل آلومینیوم کاهش یافت و به ΔOD/Min/mg protein ۲۹/۱ رسید. تیمار استفاده از قارچ­کش فوزتیل آلومینیوم در تمام روز­های نمونه­برداری نسبت به همه تیمار­های دیگر دارای اختلاف معنی­دار از نظر سطح فعالیت آنزیم بود. در کلیه روز­های نمونه­برداری، فعالیت آنزیم­ها در تیمار متالاکسیل-مانکوزب به­صورت معنی­داری بیشتر از شاهد بود. در روز دهم بعد از نمونه­برداری میزان فعالیت هر سه آنزیم، در تمام تیمار­ها نسبت به روز هشتم کاهش یافت، اما باز روند فعالیت آنزیم در هر سه تیمار مشابه سایر روز­ها بود. به عبارت دیگر، همه تیمار­ها قادر به افزایش فعالیت این آنزیم­ها (کاتالاز و پراکسیداز)، نسبت به شاهد بودند. اما مهم­تر از آن این آنزیم­ها کاتالاز و پراکسیداز،  تحت تاثیر روز­های نمونه­برداری نیز بود. نتایج نشان داد که آویشن دنایی همراه با متالاکسیل- مانکوزب، در تمام روز­های نمونه­برداری قادر به القای آنزیم­های دفاعی در برابر بیمار­گر بود. به بیان دیگر اسانس این گیاه توانست در کنار القاگر­های شیمیایی بر مکانیسم­های دفاعی گیاه اثر گذاشته و از این راه، باعث کاهش خسارت بیمار­گر­ها به گیاه شود.

Keywords:

پوسیدگی طوقه , خیار , اسانس آویشن , فوزتیل آلومینیوم , متالاکسیل – مانکوزب