تدوین اصول طراحی مراکز آموزشی– تحقیقاتی با بهره گیری از راهکارهای اقلیمی مناطق کویری و بیابانی

از شاخصه های اصلی معماری ایرانی-اسلامی توجه به اصول اقلیمی در طراحی است. کمبود مطالعات اقلیمی پیرامون مراکز آموزشی و اهمیت آسایش و الگوهای مصرف انرژی در این ساختمان ها، لزوم دستیابی به راهکارهای اقلیمی قابل اجرا در معماری امروز را آشکار می سازد. راهکارهای اقلیمی بیان شده در منابع موجود برای طراحی این مراکز به­صورت کیفی و کلی و با استفاده از روش هایی سنتی همراه بوده­اند. در این مقاله برای دستیابی به راهکارهایی ملموس و قابل اجرا (کمی) برای معماری امروزی، در ابتدا پرسشنامه ای بازپاسخ میان صاحب نظران توزیع و پاسخ های کسب شده بررسی و لیست اولیه راهکارها استخراج گردید. سپس برای تعیین میزان تاثیرگذاری راهکارها، با روش دلفی و با  نرم افزار SPSS پاسخ ها تحلیل و لیست نهایی راهکارها الویت بندی شدند. در ادامه با بررسی داده های آب وهوایی ۵۰ سال گذشته در ۶ شهر کویری ایران به عنوان نمونه هایی قابل اتکا برای این اقلیم، داده های موردنیاز برای تعیین منطقه­ی آسایش این اقلیم بدست آمد. در پایان عوامل بیوکلیماتیک و راهکارهای طراحی اقلیمی، در نرم افزار eQUEST مدل سازی شدند. بدین صورت که با شبیه سازی کامپیوتری فضای یک کلاس درس استاندارد برای اقلیم کویری و بیابانی، نتایج پرسشنامه و داده های آب وهوایی در نرم افزار نام­برده اعمال و مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند تا بهینه ترین شرایط برای طراحی اقلیمی نظیر زاویه ی جهت گیری ساختمان، ابعاد و جهت پنجره ها، عمق و اندازه سایبان ها، جنس مصالح و...  بدست آید. در پایان این نتیجه حاصل شد که با به کارگیری شرایط مناسب در طراحی فضای درس می توان مصرف انرژی  را تا ۶۵% کاهش داد.

Keywords:

طراحی اقلیمی , کویر , مدل سازی , مراکز آموزشی , معماری ایرانی