سیویلیکا را در شبکه های اجتماعی دنبال نمایید.

جایگاه معرفت شناختی عقل فعال در اندیشه ی ابن سینا

Publish Year: 1390
Type: Journal paper
Language: Persian
View: 208

This Paper With 24 Page And PDF Format Ready To Download

Export:

Link to this Paper:

Document National Code:

JR_JRT-11-38_004

Index date: 18 February 2023

جایگاه معرفت شناختی عقل فعال در اندیشه ی ابن سینا abstract

جایگاه عقل فعال در نظام اندیشه­ی مشائیان و به ویژه در نزد ابن سینا، بسیار مهم و اساسی است. این موجود هم در ساختمان هستی­ نقش بی­بدیلی دارد و هم در فرایند معرفت انسان. آن چه این نوشتار در پی آن است، تبیین جایگاه معرفت شناختی عقل فعال در نظام اندیشه­ی مهم­ترین فیلسوف مشائی جهان اسلام، یعنی شیخ الرییس ابوعلی سینا است. به باور ابن سینا، معرفت بشر بدون وجود عقلی مفارق و قدسی به سامان نمی رسد و فرایند معرفت در تمام مراحل خود، به افاضه و دست­گیری چنین موجودی محتاج است. عقل فعال در اندیشه­ی ابن سینا، دارای پنج نقش معرفت­شناختی است: افاضه­کننده­ی معقولات اولیه، معقولات ثانویه، محل ذخیره­ی صور ادراکی، اعطا کننده­ی صور رویت شده به هنگام خواب دیدن و معطی صور کلی وحیانی به انبیا(ع). نحوه­ی ارتباط نفس با عقل فعال از مقوله­ی «فعل و انفعال» است که عقل فعال در سوی فعلیت و نفس انسان در سوی انفعال این رابطه ایستاده­اند. نظریه­ی عقل فعال از انتقادهای اندیشمندان بعد از ابن سینا مصون نمانده و هرکدام از آنان تشکیکات و تردیدهایی را نسبت به جایگاه وجودشناختی و معرفت­شناختی این عقل وارد کرده اند.

جایگاه معرفت شناختی عقل فعال در اندیشه ی ابن سینا Keywords:

جایگاه معرفت شناختی عقل فعال در اندیشه ی ابن سینا authors

سعید رحیمیان

دانشیار دانشگاه شیراز

مسعود رهبری

کارشناس ارشد دانشگاه شیراز

مراجع و منابع این Paper:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
آشتیانی مهدی، (۱۳۷۷)، اساس التوحید، به تصحیح سید جلال الدین ...
آل یاسین، جعفر، (۱۴۰۵ق)، الفارابی فی حدوده و رسومه، بیروت: ...
ابراهیمی دینانی، غلامحسین، (۱۳۸۰)، قواعد کلی فلسفی در فلسفه­ی اسلامی، ...
ابن سینا، (۱۳۸۱)، الاشارات و التنبیهات. التحقیق: مجتبی الزارعی، قم: ...
، (۱۴۰۰ ق)، رسائل ابن سینا، قم: انتشارات بیدار ...
، (۲۰۰۷ م)، رساله احوال النفس، مقدمه و تحقیق از ...
، (۱۴۰۴ق)، الشفاء (الطبیعیات)، به تحقیق سعید زاید و...، قم: ...
، (۱۴۰۴ق)، الشفاء (الالهیات)، به تصحیح سعید زاید، قم: مکتبه ...
، (۱۳۷۱)، المباحثات، توضیح مقدمه و تحقیق از محسن بیدارفر، ...
، (۱۳۷۹)، النجاه من الغرق فی بحر الضلالات، مقدمه و ...
، (۱۳۶۳)، المبدا و المعاد، به اهتمام عبدالله نورانی، تهران: ...
ارسطو، (بی تا)، فی النفس، مقدمه و تحقیق از عبدالرحمن ...
بغدادی، ابوالبرکات، (۱۳۷۳)، المعتبر فی الحکمه، اصفهان: دانشگاه اصفهان ...
بهمنیار بن المرزبان، (۱۳۷۵)، التحصیل، تصحیح و تعلیق از استاد ...
داودی، علی­مراد، (۱۳۸۷)، عقل در حکمت مشاء از ارسطو تا ...
دانشنامه ی جهان اسلام، (۱۳۴۲ تاکنون). تهران: بنیاد دایره المعارف ...
دهخدا، علی اکبر، (۱۳۳۷-۱۳۵۲)، لغتنامه، زیر نظر محمد معین، تهران: ...
رازی، فخرالدین، (۹۹۹ م)، المطالب العالیه من العلم الالهی، بیروت: ...
، (۱۳۷۳)، شرح عیون الحکمه، مقدمه و تحقیق از محمد ...
، (۱۳۸۴)، شرح الاشارات و التنبیهات، تهران: انجمن آثار و ...
سجادی، سید جعفر، (۱۳۷۳)، فرهنگ و معارف اسلامی، تهران: انتشارات ...
سهروردی، شهاب الدین، (۱۳۵۶)، سه رساله، تصحیح: نجفقلی حبیبی، تهران: ...
، (۱۳۷۵)، مجموعه مصنفات شیخ اشراق، به تصحیح و مقدمه ...
صدرالمتالهین، (۱۹۸۱م)، الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه، بیروت: دار ...
طوسی، خواجه نصیرالدین، (۱۳۷۵)، شرح الاشارات و التنبیهات، قم: نشر ...
غزالی، محمد بن احمد، (۱۳۸۲)، تهافت الفلاسفه، تحقیق: سلیمان دنیا، ...
فارابی، ابونصر، (۱۳۲۵ق)، «مقاله فی معانی العقل»، مجموعه رسائل فارابی، ...
، (۱۴۱۳ق)، الاعمال الفلسفیه. مقدمه و تحقیق و تعلیق از ...
، (۱۹۹۶م)، کتاب السیاسه المدنیه، مقدمه و شرح از دکتر ...
، (۱۹۹۵م)، آراء اهل المدینه الفاضله و مضاداتها، مقدمه و ...
۳۱، قائمی نیا، علیرضا، (۱۳۸۱)، وحی و افعال گفتاری، قم: ...
المحقق السبزواری، (۱۳۶۹- ۱۳۷۹)، شرح المنظومه، تصحیح و تعلیق از ...
نمایش کامل مراجع