مطالعه ویژگی های مرفولوژیک، اجزای عملکرد و عملکرد کمی و کیفی توده های بومی و اصلاح شده برنج (.Oryza sativa L)

به منظور مطالعه ویژگی های کمی و کیفی توده های بومی و اصلاح شده برنج، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در ۳ تکرار در سال زراعی ۱۳۹۰ در مزرعه دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل توده های بومی طارم محلی، سنگ طارم و طارم دیلمانی به همراه نه توده اصلاح شده پرتو، جهش، دانش، جلودار، فجر، سپیدرود، میلاد، نوک سیاه و R۹ بود. نتایج نشان داد که ژنوتیپ های برنج از نظر تمامی صفات مورد مطالعه به استثنای طول خوشه دارای اختلاف معنی دار بودند. توده های اصلاح شده نسبت به توده های بومی، تعداد پنجه بارور در بوته و تعداد دانه پر در خوشه بیشتری داشتند، اما ارتفاع بوته در توده های بومی بیشتر از توده های اصلاح شده بود. توده R۹ بیشترین تعداد دانه و دانه پوک (به ترتیب با ۵۵۵/۹ و ۹۰ دانه) را داشت. در بین ژنوتیپ ها، توده های دانش و جلودار به ترتیب با میانگین های ۵۳۹۵ و ۵۴۱۰ کیلوگرم در هکتار، بیشترین عملکرد دانه را به خود اختصاص دادند. بیشترین طول دانه قبل از پخت متعلق به توده دانش ولی بیشترین طول دانه پس از پخت و بالاترین مقدار آمیلوز به توده طارم محلی تعلق داشت. توده-های طارم محلی و سنگ طارم بیشترین میزان از نظر قوام ژل را نشان دادند. دمای ژلاتینه شدن برای توده های بومی به همراه نوک سیاه، جهش و R۹، متوسط (کلاس ۴ تا ۵) و برای سایر توده ها، بالا (کلاس ۶ تا ۷) بود. به طور کلی نتیجه گیری شد که از نظر کمی، توده های اصلاح شده دانش و جلودار و از نظر کیفی، توده بومی طارم محلی برتر از سایر توده ها بودند.

Keywords:

Amylose , Genotype , Grain yield , Rice