مطالعه تطبیقی نقش برجسته های صخره ای بیستون و آرامگاه داریوش

هنر رسمی هخامنشی، اغلب در نقش برجسته های دیواری و صخره ای ظهور یافته و بنای اصلی آن در زمان داریوش اول گذاشته شده است. نقش برجسته های صخره ای بیستون و آرامگاه داریوش دو یادمان اصلی و کتیبه دار هخامنشیان هستند که به طور متناوب در زمان سلطنت داریوش اول مصور گشته و بسیاری از نقوش و ویژگی های هنر رسمی هخامنشی، ابتدا در آن ها به ظهور رسیده اند؛ از این رو مطالعه و مقایسه این دو یادمان مصور، به شناخت بهتری از هنر هخامنشی و روند شکل گیری آن منجر خواهد شد. هدف پژوهش حاضر این است که با مطالعه و مقایسه نقوش و ویژگی های تصویری نقش برجسته های بیستون و آرامگاه داریوش، به شناسایی شباهت ها و تفاوت های میان این آثار در راستای آگاهی از چگونگی و میزان تاثیرپذیری نقش برجسته آرامگاه داریوش از نقش برجسته بیستون و شناخت بیش­تر از تحولات صورت گرفته در اوایل شکل گیری هنر رسمی هخامنشی دست یابد. سوالات پژوهش این است: ۱. تاثیرپذیری نقش برجسته آرامگاه داریوش از نقش برجسته بیستون چگونه و تا چه اندازه بوده است؟ ۲. کدام یک از نقوش و ویژگی های هنر هخامنشی برای بار نخست در نقش برجسته آرامگاه داریوش پدیدار شده اند؟ پژوهش حاضر به روش توصیفی_تحلیلی و با رویکرد تطبیقی انجام گرفته و اطلاعات آن به شیوه کتابخانه ای جمع آوری شده است. نتایج پژوهش نشان­گر آن است که به واسطه بازنمایی تمام عناصر اصلی نقش برجسته بیستون در نقش برجسته آرامگاه داریوش، این نقش برجسته تا حد زیادی از نقش برجسته بیستون تاثیر پذیرفته است. همچنین بعضی از نقوش و ویژگی های تصویری هنر رسمی هخامنشی، ابتدا در نقش برجسته آرامگاه داریوش پدیدار شده و سپس در آثار دیگر هخامنشی بازتاب و گسترش یافته اند.

Keywords:

نقش برجسته بیستون , نقش برجسته آرامگاه داریوش , نقوش صخره ای , هنر هخامنشی , داریوش بزرگ