بررسی نحوه شکل گیری روستاشهرها و اثرات توسعه شهری بر تحولات ساختار کالبدی -فضایی روستاها

جریانهای فضایی متفاوتی بین شهرها و سکونتگاه های پیرامون وجود دارد. این جریانها، بسیاری از تحولات را در روستاها شکل دادهاند. روستا به عنوان فضایی اجتماعی ، نه تنها از عوامل و نیروهای محیطی - اکولوژیک و فرهنگی تاثیر می پذیرد، بلکه با توجه به خصوصیات و قابلیت های خود، بر این مجموعه عناصر اثرگذار است به عبارت دیگر این تغییر و تحولات در ابعاد مختلف در بستر مکان و در گذر زمان شکل می گیرد و هر فضای جغرافیایی به عنوان یک واقعیت مکانی نه تنها تحت تاثیر نیروها و عوامل درونی بلکه ضمنا از نیروها و عوامل بیرونی نیز متاثر می شود. نظام کالبدی - فضایی ، به عنوان یکی از زیرنظامهای فضاهای روستایی نه تنها متاثر از عوامل درونی این نظام بلکه ، متاثر از عوامل محیط (بیرون ) خود در کنار سایر زیر نظامها در حال تغییر و تحول است . در بین مجموعه عوامل محیط بیرونی نظام (سیستم ) شهرها و نوع تعاملات فضایی شان با نقاط روستایی یکی از مهمترین عوامل اثرگذار بر تحول روستا و به ویژه نظام کالبدی است . از این حیث در این پژوهش که از نوع توصیفی -تحلیلی بوده با مطالعه اسنادی و کتابخانه ای سعی در بررسی تحقیقات پیشین و تحلیل دیدگاه های نظریه پردازان، پژوهشگران و جوامع بین المللی در خصوص ارتباط شهرها با نواحی پیرامونی و روند تبدیل روستا به شهر در طی فرآیند توسعه شهری ، داشته است و این نتیجه حاصل گردید که ؛ رشد شتابان شهرنشینی طی ده ه های اخیر سبب شده است که فضای فیزیکی _کالبدی شهرها گسترش یافته و سکونتگاه های روستایی پیرامون شهرها را نیز مورد تهدید قرار دهد. این تهدید به ویژه در مورد شهرهای بزرگ و شهرهای متوسط جدی تر می باشد. بنابرین هر سکونتگاه روستایی که در حاشیه ی اینگونه مراکز استقرار یافته باشد در معرض گسترش کالبدی شهر قرار گرفته و با چالش هایی روبه رو خواهد بود.

Keywords:

توسعه شهری , روستاشهر , ساختار کالبدی -فضایی , تحولات روستایی .