بررسی روش های برآورد دبی اوج سیل در قالب تحلیل منطقه ای در حوضه های کم داده

برآورد دبی اوج سیلاب در یک حوضه، یکی از مهمترین مسائلی است که هیدرولوژیست­ها و کارشناسان بخش آب را به خود مشغول کرده است. روش­های تحلیل منطقه­ای سیلاب یکی از کارآمدترین روش­ها جهت برآورد دبی سیل در مناطق فاقد داده یا دارای طول دوره آماری کوتاه می­باشد. در تحقیق حاضر که در حوضه­های اصفهان- سیرجان و یزد- اردکان صورت پذیرفته است از سه روش هیبرید، گشتاور خطی و رگرسیون چند متغیره استفاده شده است. هدف از انجام این تحقیق مقایسه کارایی این روش­ها در برآورد دبی اوج در برخی ایستگاههای واقع در حوضه ایران مرکزی است. بدین منظور پس از شناسایی مهمترین فاکتورهای موثر بر دبی اوج از طریق تجزیه و تحلیل عامل­ها، اقدام به تعیین ضرایب معادلات تخمین دبی اوج به صورت کلی Qp=aXbYcZd به دو روش هیبرید و رگرسیون چند متغیره شد. از نتایج روش گشتاور خطی که قبلا در منطقه مطالعاتی و با همین منظور انجام شده بود نیز استفاده گردید و مقایسه سه روش با یکدیگر از طریق آماره های RRMSE و MAE انجام یافت. در حوضه­ های مورد مطالعه نتایج نشان داد که برای دوره بازگشت­های کوتاه (۲، ۵ و ۱۰ ساله) روش رگرسیون چند متغیره و سپس روش هیبرید نسبت به گشتاور خطی برتری دارد. اما برای دوره بازگشت­های بالاتر (۲۵ و ۵۰ سال) روش گشتاورخطی نسبت به سایر روش­ها مناسب­تر است. نتایج حاصله از این تحقیق نشان دهنده اهمیت تمامی این روش­ها در تحلیل سیلاب بوده لذا در هر منطقه همگن هیدرولوژیکی به فراخور منطقه، شرایط اقلیمی، تعداد و نوع داده و هم­چنین دوره بازگشت مورد انتظار یک روش نسبت به دیگری می­تواند برتری داشته باشد.

Keywords:

آنالیز منطقه ای سیل , دبی اوج , رگرسیون چند متغیره , گشتاور خطی , هیبرید