تاثیر نگرش گویشوران بر کاربرد تنوعات گونه ای زبان فارسی در استان فارس: پژوهشی اجتماعی- شناختی

فضاوت های مثبت و منفی درباره گونه های غیرمعیار، گویندگان این زبان ها را به سمت گونه های معیار سوق داده است. این پژوهش به ارزیابی شان اجتماعی تنوعات گونه ای زبان فارسی می پردازد. نگرش های زبانی در چند شهر استان فارس در قالب مولفه های همبستگی و منزلت اجتماعی بررسی شده اند. گردآوری داده ها با سه شیوه پیمایشی، فن مقایسه صدا و مصاحبه صورت گرفته است. ۴۹۰ نفر از شهرهای شیراز، مرودشت، کازرون، فسا، جهرم و چند شهر در اطراف شیراز به پرسش نامه ها پاسخ داده اند، ۲۲۳ نفر از آن ها در آزمون مقایسه صدا و ۱۲۶ نفر هم در مصاحبه مشارکت کرده اند. یافته ها نشان می دهند که گونه های محلی با هویت بخشی به گویشوران خود، احساس وفاداری آنها را نسبت به شهر بومی و گونه محلی شان تقویت کرده و با ایجاد همبستگی در محفل خانواده و دوستان نقش پررنگی دارند. درحالی که، در محیط های آموزشی، شغلی، کوچه و بازار، رسانه ها و در گفتار افراد تحصیل کرده، تسلط با گونه معیار است. اگرچه همبستگی و منزلت اجتماعی هر دو به کاربرد گونه معیار نسبت داده می شوند، اما حس صمیمیت و حس تعلق گویشوران گونه های غیرمعیار را پویا نگاه می دارد.

Keywords:

Socio-cognitive linguistics , Lectal variations , language attitude , Solidarity , Social status , Matched-guise technique (MGT)