کنش گفتاری سرل در گستره کاربردشناسی زبان (مطالعه موردی سوره یاسین)

به کارگیری مباحث زبان شناسی در مطالعه متون دینی از جمله قرآن کریم، به خوانش نظام مند آن کمک می کند. یکی از زیر شاخه های زبان شناسی، کاربردشناسی زبان است که در رویکردهایی مانند نظریه کنش گفتاری نمود می یابد. نظریه «کنش گفتاری» یکی از مباحث مهم تحلیل گفتمان در حوزه دانش زبان شناسی به شمار می رود که در آغاز توسط «آستین» مطرح شد و پس از او «سرل» طبقه بندی پنج گانه ای را برای آن ارائه داد. پایه نظریه کنش گفتاری سرل بر این امر استوار است که نقش فعل و به دنبال آن جمله را در فرآیند گفتمان می توان به پنج دسته کنشهای اظهاری، عاطفی، ترغیبی، تعهدی و اعلامی تقسیم بندی کرد. با توجه به محورهای تهذیبی سوره یاسین و ترسیم نظام ارزشی مطلوب در آن سوره، نگارندگان در پژوهش حاضر بر آن شدند تا به روش توصیفی- تحلیلی به بیان گونه های مختلف کنش های گفتاری سوره یاسین بپردازند. از یافته های تحقیق استنباط می شود که پیام اصلی سوره در قالب کنش اظهاری، نظام ارزشی جدیدی را تبیین می کند. در این میان کنش تعهدی در قالب سوگندهایی که از موارد کاملا مشهود و محسوس به سمت امور غیبی و غیر محسوس، حرکت می کند، اطمینان بخشی و بیان اهمیت موضوع را برای خوانشگران خود فراهم می سازد.

Keywords:

کلیدواژه ها: قرآن کریم , سوره یاسین , کنش گفتاری , جان سرل , بافت موقعیتی