ارزیابی شاخص ردپای آب در سطح استان خراسان رضوی (مبتنی بر گروه های مختلف محصولات)

با توجه به خشکسالی های اخیر، تغییرات اقلیمی ، افزایش جمعیت و توسعه صنعت ، استان خراسان رضوی با مشکل بحران آب مواجه است . بنابراین جهت رفع این مشکل ، لازم است راهکارهای اساسی جهت مدیریت منابع آب بکار گرفته شود. هدف این مطالعه ارزیابی ردپای آب محصولات مختلف استان خراسان رضوی طی دوره آماری ۱۳۹۵ -۱۳۹۹ می باشد. اجزای ردپای آب برای انواع محصولات در گروه های غلات، جالیزی و صنعتی محاسبه گردید. نتایج نشان داد برای تمامی محصولات مطالعه شده، ردپای آب آبی بیشتر از آب سبز است که این بیانگر کم بودن نرخ بارشها در استان می باشد. همچنین بیشترین سهم ردپای آب در همه محصولات مربوط به ردپای آب سفید و در حدود ۵۰ درصد است . سهم ردپای آب آبی و خاکستری به ترتیب ۳۵ و ۹ درصد از سهم کل ردپای آب محصولات می باشد. از طرفی بطور تقریبی نیمی از ردپای آب، مربوط به محصولات صنعتی است اما عملکرد این گروه در حدود ۲۰ درصد از عملکرد کل است . کمترین مقدار ردپای آب در محصولات جالیزی مشاهده می شود. بر اساس نتایج ، محدوده تغییرات کارایی مصرف آب در محصولات مختلف استان طی دوره آماری ، بین ۲۱/۰ تا ۹۲/۳ ۳ton/ m است . بیشترین کارایی مصرف آب مربوط به خربزه و کمترین آن مربوط به پنبه می باشد. در نهایت با توجه به نتایج پژوهش ، توصیه می گردد جهت برنامه ریزی در مدیریت بهینه و رسیدن به تعادل آبی ، محصولات با کمترین ردپای آب و کارایی مصرف بالا، انتخاب گردند. توجه به این شاخص ها به مسئولین و تصمیم گیران در مناطق خشک برای جلوگیری از بحران آب، کمک شایانی خواهد نمود.

Keywords:

آب آبی , آب سبز , غلات , جالیزی , صنعتی