تحلیل سرمایه اجتماعی شبکه در بین بهره برداران مرتع با سطوح مختلف مشارکتی (مورد مطالعه: مراتع شهرستان دهگلان، استان کردستان)

توسعه در مرتع بدون توجه به مشارکت بهره­برداران امکان­پذیر نخواهد بود. امروزه سرمایه­های اجتماعی شبکه می­تواند کنترل­کننده رفتار مشارکتی بهره­برداران در حفاظت از عرصه­های مرتعی و محدوده­های عرفی آنها باشد. هدف از این مطالعه، تحلیل سرمایه اجتماعی شبکه در بین بهره­برداران با سطوح مختلف مشارکتی در پروژه­های حفاظتی (پروژه­های بیولوژیک شامل بذرکاری، کپه­کاری و قرق و پروژه بیومکانیک یا بانکت­بندی) محدوده­های عرفی مراتع شهرستان دهگلان است. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی مبتنی بر پرسش نامه بوده و جامعه آماری آن شامل ۲۷۵ نفر از بهره­برداران مراتع ۱۰ سامان عرفی منطقه بر اساس لیست ممیزی است. انتخاب نمونه ها تصادفی و ۱۶۰ بهره­بردار مرتعی با استفاده از فرمول کوکران انتخاب شدند. برای تعیین روایی پرسش نامه از پانل متخصصان استفاده شد که شامل استادان و کارشناس فنی اداره کل استان کردستان بودند. مقدار آلفای کرونباخ هم برای"اهداف مشترک مرتع داران با شبکه­های محلی" و "اهداف مشترک مرتع داران با شبکه­های دولتی" به­ترتیب ۸۰/۰ و ۸۲/۰ محاسبه شد. نتایج حاصل از رویکرد تقابل هلمرت نشان داد مرتع دارانی که در پروژه­های حفاظتی مراتع مشارکت دائم داشتند، نسبت به مرتع دارانی که در پروژه­های حفاظتی مراتع مشارکت موقت داشتند، اهداف مشترک بیشتری با شبکه­های محلی و دولتی داشتند. همچنین نتایج نشان داد مرتع دارانی که در پروژه­های حفاظتی مراتع اصلا مشارکت نداشتند، نسبت به مرتع دارانی که در پروژه­های حفاظتی مراتع مشارکت داشتند اهداف مشترک کمتری با شبکه­های محلی و دولتی داشتند. نتایج نشان می­دهد که استفاده از ظرفیت سرمایه­های اجتماعی شبکه می­تواند با تقویت انسجام جوامع محلی، رویکرد مشارکتی بهره­برداران را برای اجرای پروژه­های حفاظتی مرتع تغییر بدهد.

Keywords:

سرمایه اجتماعی شبکه , شبکه های محلی و دولتی , سطوح مشارکت , اهداف مشترک