بررسی برخی ویژگی های اکولوژیکی گونه مرتعی Hyparrhenia hirta (L.) Stapf به منظور احیاء مراتع نیمه استپی گرم

بهره برداری نادرست و بیش از حد، توان تولید و باردهی گیاهان عمده مرتعی را کاهش داده موجب از بین رفتن بسیاری از آنها و انهدام مراتع شده است. به منظور دست یابی به اطلاعات و آمار موردی گونه Hyparrhenia hirta (L.) Stapf برای تجدید حیات و توسعه آن و نهایتا احیاء مراتع مخروبه، بررسی و انجام مطالعات برخی از ویژگی های اکولوژیکی گونه مورد نظر ضروری است. در این تحقیق آت اکولوژی گونه مرتعی Hyparrhenia hirta با نام فارسی نریشت در اکوسیستم های مرتعی استان خوزستان مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس روش تحقیق ابتدا نقشه رویشگاهی مناطق تحت پوشش با استفاده از نقشه های توپوگرافی ۵۰۰۰۰/۱ تهیه گردید و سپس کلیه ویژگی های رویشگاهی شامل پستی و بلندی، اقلیم، خاک، و دیگر ویژگی ها شامل گونه های همراه، چگونگی حضور گونه مورد بررسی در پوشش گیاهی، سیستم ریشه، فنولوژی، زادآوری، ارزش رجحانی، گیاه و فراوانی آن مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج حاصل از بررسی های بعمل آمده نشان داد که گونه مرتعی Hyparrheniahirta  از ارتفاع ۶۰ تا ۹۰۰ متری از سطح دریا در مناطق استپی و نیمه استپی گرم رویش دارد. به طوری که بیشترین تراکم این گونه در ارتفاع ۳۰۰ تا ۶۰۰ متری از سطح دریا می باشد. خاک مناطق مورد مطالعه اسکلتی با بافت شنی و همراه با سنگریزه و واریزه های بلوکی می باشد. متوسط بارندگی ۳۲۰ میلی متر در سال و دمای هوا بین ۵/۲۴ و ۵/۲۶ درجه سانتی گراد متغییر بوده است. شروع رویش گیاه در استان خوزستان از اواخر شهریورماه تا پایان آذرماه مشاهده گردیده است. بذر Hyparrheniahirta  در نیمه دوم اردیبهشت رسیده و در خردادماه سفت شده و ریزش می نماید و پس از آن رکود تابستانه گیاه آغاز می گردد. ریشه Hyparrhenia hirtaگسترش زیادی در جهات افقی و عمودی پیدا کرده، در شرایط چرای شدید رشد عمودی آن محدود می گردد. این گیاه خوشخوراک نیست، ولی در غیاب گیاهان خوشخوراک مورد استفاده دام قرار می گیرد.

Keywords:

آت اکولوژی , Hyparrhenia hirta , نیمه استپی گرم , خوزستان