ریشه یابی منشا مبانی بنیادین آیین یارسان در فرق اسلامی

Publish Year: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 277

This Paper With 18 Page And PDF Format Ready To Download

  • Certificate
  • من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این Paper:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JISUT-12-2_012

تاریخ نمایه سازی: 28 فروردین 1402

Abstract:

اهل حق (آیین یارسان) یک جریان فکری مذهبی درون دینی اسلامی است که پیشینیه زیادی دارد. تاریخ شکل گیری و مبانی اعتقادی و ریشه باورهای آن به سبب پیچیدگی و بیان تمثیلی و نمادین و رمزواره بودن ادبیات آیینی اش، در هاله ای از ابهام فرورفته است؛ ازاین رو پژوهشگران درباره پیدایش تاریخی و ریشه مبانی و باورهای اهل حق، آرا و نظرات متفاوت و متناقضی اظهار داشته اند و عالمان اهل حق نیز در این باره نظرات گوناگونی نشان داده اند. با رمزگشایی از متون مذکور و نیز ترجمه و تفسیر عبارات و مفاهیم فنی کلام یاری که با اصطلاحات خاص زبان کلامی بیان شده است، می توان ماهیت این آیین را مطالعه و بررسی کرد. مقاله حاضر به این پرسش پاسخ داده است که مبانی باورها و اصول اعتقادی آیین اهل حق با کدام یک از فرقه های اسلامی همسوست و در چه نمودهایی وجه اشتراک دارد؟این نوشتار با روش توصیفی تحلیلی با تکیه بر متون اولیه اصلی خطی که به گویش های گوناگون زبان کردی سروده شده است، مبانی و اصول اعتقادی و باورهای اساسی اهل حق مانند تجلی ذات خدا در عالم و انسان، چرخه حیات (دونای دون) که به بیان سیر تکامل روح انسان می پردازد و کیفیت ارتباط فرشتگان با انسان که با عبارات و تعابیر مختلفی همچون تجسد و حلول و نماد و تجلی پردازش شده را بررسی و تبیین کرده است. در ادامه، ریشه آغازین این مبانی را در فرقه کیسانیه نشان داده است. در منابع آیینی اهل حق، توجه به دو شخصیت محمد حنفیه و مختار ثقفی که در اندیشه کیسانیه نیز مورد توجه هستند، ارتباط آیین اهل حق و کیسانیه را بیشتر می کند. اهل حق در گذر زمان تحت تاثیر شرایط پیرامونی و نیز شرایط درون آیینی، توسعه و تعمیق یافته و به شکل امروزی درآمده است. افزون بر آن، باور به سه امام معصوم از دیگر مشترکات اهل حق و کیسانیه است. تاثیرپذیری این اندیشه از برخی فرق مانند مخمسه و منصوریه و نیز متصوفه که تحولات اساسی در شکل گیری و سامان یافتن سازمان این آیین را در پی داشته است، از دیگر اهداف این مقاله است.

Authors

منصور رستمی

دکتری فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه پیام نور واحد جنوب تهران، تهران، ایران

مراجع و منابع این Paper:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :
  • منابع قرآن کریم ...
  • آبادانی، مبلغی (بی تا)، تاریخ ادیان و مذاهب جهان، جلد ...
  • ابوالمعالی، محمد الحسینی العلوی (بی تا)، بیان الادیان در شرح ...
  • افضلی، سید قاسم (۲۰۱۱)، سیری به سوی خاندان سید محمد ...
  • الهی، نورعلی (۱۳۷۳)، برهان الحق، چاپ ۸، تهران، جیحون ...
  • کلام دوره بابا حیدر (بی تا)، متن دست نویس ...
  • بابازاده، پرویز (۱۳۴۷)، حماسه پرشکوه اهل حق چهل تنان، بی ...
  • جیحون آبادی، نعمت الله (۱۳۶۱)، حق الحقایق یا شاهنامه حقیقت، ...
  • حسینی، سید محمد؛ آژنگ، سید حشمت (۱۳۹۰)، یار وریا، چاپ ...
  • خان الماس (بی تا)، دیوان، دست نویس سید خلیل عالی ...
  • دیوان دوره شاه حیاس (۱۳۸۴)، با مقدمه و حواشی سید ...
  • دیوان گوره (۱۳۸۲)، با مقدمه و پاورقی سید محمد حسینی، ...
  • دیوان گوره (بی تا)، دست نویس علمیر درویشی ...
  • ربانی گلپایگانی، علی (۱۳۹۶)، فرق و مذاهب کلامی، چاپ ۸، ...
  • مجمع الکلام سرانجام اهل حق، (بی تا)، جلد ۳، دست ...
  • دفتر کلام نوروز سورانی (بی تا)، دست نویس کرندی در ...
  • لاهیجی، شمس الدین (۱۳۸۵)، مفاتیح الاعجاز در شرح گلشن راز، ...
  • شهرستانی، هبه الدین (بی تا)، الملل و النحل. جلد ۱، ...
  • دیوان کلام شیخ امیر (بی تا)، متن دست نویس ...
  • القاصی، مجید (۱۳۵۸)، آیین یاری، چاپ ۲، تهران، طهوری. ...
  • (۱۳۵۹)، اندرز یاری، تهران، طهوری ...
  • الصفار، محمد بن الحسن بن فروخ (۱۴۰۴)، بصائر الدرجات فی ...
  • صفی زاده، صدیق (۱۳۶۱)، دستنوشته های پراکنده درباره یارسان اهل ...
  • قیصری، داود بن محمود (۱۳۹۸)، رسائل قیصری، به تصحیح سید ...
  • گروه نویسندگان (۱۳۹۳)، تاریخ تشیع، چاپ ۱، تهران، قدیم الاحسان ...
  • المجلسی، محمدباقر (۱۴۰۳)، بحارالانوار الجامعه لدرر اخبار الائمه الاطهار، لبنان، ...
  • معلمی، حسن (۱۳۹۳)، شرح شواهد الربوبیه فی المناهج السلوکیه، چاپ ...
  • ملاصدرا، محمد بن ابراهیم (۱۴۳۰)، الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه ...
  • نمایش کامل مراجع