ریشه یابی منشا مبانی بنیادین آیین یارسان در فرق اسلامی
Publish place: Iranian Studies، Vol: 12، Issue: 2
Publish Year: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 277
This Paper With 18 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JISUT-12-2_012
تاریخ نمایه سازی: 28 فروردین 1402
Abstract:
اهل حق (آیین یارسان) یک جریان فکری مذهبی درون دینی اسلامی است که پیشینیه زیادی دارد. تاریخ شکل گیری و مبانی اعتقادی و ریشه باورهای آن به سبب پیچیدگی و بیان تمثیلی و نمادین و رمزواره بودن ادبیات آیینی اش، در هاله ای از ابهام فرورفته است؛ ازاین رو پژوهشگران درباره پیدایش تاریخی و ریشه مبانی و باورهای اهل حق، آرا و نظرات متفاوت و متناقضی اظهار داشته اند و عالمان اهل حق نیز در این باره نظرات گوناگونی نشان داده اند. با رمزگشایی از متون مذکور و نیز ترجمه و تفسیر عبارات و مفاهیم فنی کلام یاری که با اصطلاحات خاص زبان کلامی بیان شده است، می توان ماهیت این آیین را مطالعه و بررسی کرد. مقاله حاضر به این پرسش پاسخ داده است که مبانی باورها و اصول اعتقادی آیین اهل حق با کدام یک از فرقه های اسلامی همسوست و در چه نمودهایی وجه اشتراک دارد؟این نوشتار با روش توصیفی تحلیلی با تکیه بر متون اولیه اصلی خطی که به گویش های گوناگون زبان کردی سروده شده است، مبانی و اصول اعتقادی و باورهای اساسی اهل حق مانند تجلی ذات خدا در عالم و انسان، چرخه حیات (دونای دون) که به بیان سیر تکامل روح انسان می پردازد و کیفیت ارتباط فرشتگان با انسان که با عبارات و تعابیر مختلفی همچون تجسد و حلول و نماد و تجلی پردازش شده را بررسی و تبیین کرده است. در ادامه، ریشه آغازین این مبانی را در فرقه کیسانیه نشان داده است. در منابع آیینی اهل حق، توجه به دو شخصیت محمد حنفیه و مختار ثقفی که در اندیشه کیسانیه نیز مورد توجه هستند، ارتباط آیین اهل حق و کیسانیه را بیشتر می کند. اهل حق در گذر زمان تحت تاثیر شرایط پیرامونی و نیز شرایط درون آیینی، توسعه و تعمیق یافته و به شکل امروزی درآمده است. افزون بر آن، باور به سه امام معصوم از دیگر مشترکات اهل حق و کیسانیه است. تاثیرپذیری این اندیشه از برخی فرق مانند مخمسه و منصوریه و نیز متصوفه که تحولات اساسی در شکل گیری و سامان یافتن سازمان این آیین را در پی داشته است، از دیگر اهداف این مقاله است.
Keywords:
Authors
منصور رستمی
دکتری فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه پیام نور واحد جنوب تهران، تهران، ایران
مراجع و منابع این Paper:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این Paper را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود Paper لینک شده اند :