اثر اندازه ذرات، مقدار و نوع بیوچار بر هدایت هیدرولیکی اشباع در دو خاک با بافت متفاوت

کاربرد بیوچار در خاک­های کشاورزی به عنوان راه حلی برای افزایش تولید محصول از طریق بهبود در ویژگی­های خاک، پیشنهاد شده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر نوع، سطوح و اندازه ذرات بیوچار بر هدایت هیدرولیکی اشباع (Ksat) در دو خاک لوم رسی سیلتی و لوم شنی انجام شد. از بیوچار برگ نخل و پوست لیمو، گرماکافت شده در دمای ۵۰۰ درجه سلسیوس در مدت ۳ ساعت، استفاده شد. بیوچار به­دست آمده به سه کلاس اندازه ذرات کوچکتر از ۸/۰ میلی­متر، ۲-۸/۰ میلی­متر و ۴-۲ میلی­متر تقسیم شد و با نسبت ۵/۰%، ۱%، ۲% و ۴% وزنی با خاک­های مورد نظر مخلوط و به مدت ۱۵ ماه (۱۳۹۸ تا ۱۳۹۹) در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه شیراز خوابانده شد. نتایج نشان داد که کاربرد سطوح ۵/۰%، ۱%، ۲% و ۴% بیوچار سبب کاهش معنی­دار متوسط Ksat به ترتیب به میزان  ۹%، ۳۲%، ۵۸% و ۶۵% در خاک بافت لوم شنی و همچنین افزایش معنی­دار آن (به جز سطح ۵/۰%) به ترتیب به میزان ۵۱%، ۱۰۴% و ۲۳۱% در خاک لوم رسی سیلتی در مقایسه با شاهد شد. بیوچار برگ نخل در مقایسه با بیوچار پوست لیمو سبب افزایش معنی­دار متوسط Ksat به میزان ۴۲% در خاک لوم رسی سیلتی و همچنین کاهش معنی­دار ۱۲% در خاک لوم شنی شد. علاوه بر آن، بیش­ترین تاثیر بیوچار بر Ksat در هر دو بافت خاک مربوط به ذرات بیوچار کوچک­تر از ۸/۰ میلی­متر به دست آمد. بیشترین افزایش در Ksat خاک لوم رسی سیلتی و بیشترین کاهش در Ksat خاک لوم شنی، در سطح ۴% وزنی بیوچار برگ نخل با کلاس اندازه ذرات کوچک­تر از ۸/۰ میلی­متر مشاهده شد. به طور کلی، نتایج این پژوهش می­تواند راهگشای انتخاب مقدار و اندازه بیوچارهای مورد استفاده از نظر اثر بر هدایت هیدرولیکی اشباع خاک باشد.

Keywords:

اصلاح کننده خاک , برگ نخل , پوست لیمو , لوم شنی , لوم رسی سیلتی