تعیین اندازه واحد دامی و نیاز روزانه گوسفند نژاد دالاق در مراتع آق قلا

تعیین نیاز دام و ارزیابی کیفیت علوفه زمره کارهای اساسی در محاسبه ظرفیت چرایی مرتع محسوب می گردند. نیاز غذایی دام با توجه به نوع، وزن، سن، مرحله زندگی و نوع و میزان تولید دام، متغیر است. با توجه به اینکه ۲۷ نژاد گوسفند با اندازه جثه مختلف در مراتع کشور چرا می کنند نمی توان یک وزن مساوی برای واحد دامی کشور در نظر گرفت. بنابراین با توجه به وزن زنده و احتیاجات انرژی هر نژاد گوسفندی، می بایست وزن واحد دامی و مقدار علوفه مورد نیاز روزانه آن را تعیین کرد. از این رو یکی از نیازهای اساسی در بهره برداری صحیح از مرتع تعیین وزن زنده دام چراکننده و نیاز غذایی روزانه آن بر اساس کیفیت علوفه مراتع می باشد. به منظور تعیین واحد دامی نژاد مورد نظر دو گله گوسفند از نژاد دالاق انتخاب ودر هر گله ۵۰ راس گوسفند شامل ۱۵ راس میش ۳ ساله، ۱۵ راس میش ۴ ساله، ۱۰ راس بره ۳ ماهه، ۱۰ راس بره ۶ ماهه، ۵ راس قوچ ۳ ساله، ۵ راس قوچ۴ ساله علامت گذاری و در سه مرحله ( هنگام استفاده از پس چر، اول قشلاق و آخر قشلاق) توزین شدند. وزن زنده هر واحد دامی نژاد دالاق ۷۵/۵۱ کیلو گرم تعیین شد. برای قوچ، بره سه ماهه و بره شش ماهه به ترتیب ۳۷/۱، ۵۷/۰، ۸۵ /۰ واحد دامی تعیین شد. برای تعیین نیاز علوفه روزانه نژاد دالاق، از گیاهان مورد چرای دام در منطقه در مراحل مختلف فنولوژی نمونه برداری و کیفیت آنها تعیین گردید. پس از تعیین کیفیت علوفه، با توجه به فرمول های مربوطه و درصد افزایش انرژی مورد نیاز دام که شرایط منطقه آن را تعیین می کند ( در این تحقیق، ۴۰ درصد در نظر گرفته شد). مقدار انرژی مورد نیاز واحد دامی نژاد دالاق ۸/۹ مگاژول در روز تعیین شد و سپس با توجه به کیفیت علوفه در دو مرحله فنو لوژی میزان نیاز روزانه دام به ترتیب۲/۱کیلو گرم در رشد رویشی و ۵۳/۱کیلو گرم در رشد کامل برآورد گردید. جهت تجزیه و تحلیل آماری و بررسی اثرات متقابل عوامل از نرم افزار SAS و آزمون فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملا تصادفی استفاده شد. نتایج تجزیه واریانس مربوط به وزن دام ها نشان داد که بین اثر گله، جنس، سن و مرحله چرایی و اثرات متقابل آنها بر روی وزن دام )۰۱/۰ (P< اختلاف معنی داری وجود دارد.

Keywords:

rangeland , animal unit , daily requirement , Dalagh breed , Agh ghala