ارزیابی نقش سرمایه ی اجتماعی در مدیریت مخاطرات طبیعی و انسانی با میانجیگری تاب آوری شهری (مطالعه ی موردی: شهر رشت)

سرمایه ی اجتماعی، تاب آوری جامعه را در برابر تغییرات محیطی افزایش میدهد. روابط منطقی بین کنشگران اجتماعی و هنجارهای موثر اجتماعی، به ساکنان محلی کمک می کند که منابع و اطلاعات را در زمان وقوع بحران های شهری به اشتراک بگذارند. مطالعات نشان داده است که سرمایه ی اجتماعی مناسب در جوامع، عاملی حیاتی برای توانمند سازی، سازگاری و کاهش اثرات مخرب در زمان وقوع مخاطرات محیطی است. در همین راستا، هدف اصلی تحقیق، بررسی نقش سرمایه ی اجتماعی در تاب آوری مناطق شهری هنگام بروز بحران های طبیعی و انسانی است که با روش اسنادی، پیمایشی (زمینه یاب) انجام شده است. جامعه ی آماری شامل خانوارهای شهر رشت است. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران، ۳۸۴ نفر و روش نمونه گیری تحقیق، خوشه ای چندمرحله ای است. روایی ابزار تحقیق با تحلیل عاملی تاییدی و پانل متخصصان و پایایی آن با آزمون آلفای کرونباخ به میزان ۸۰۲/۰ بررسی شد. ابزار تجزیه و تحلیل داده ها، نرم افزارهای SPSS و Lisrel۸.۸۰ است. یافته های مدل اندازه گیری نشان داده است که بین عامل های مکنون و شاخص های متناظر آنها رابطه ی آماری معناداری وجود دارد و مقادیر بارهای عاملی بالاتر از ۵/۰ و مقادیر تی بیشتر از ۹۶/۱ به دست آمده است؛ بنابراین گویه های هر عامل به درستی و با دقت آنرا مورد سنجش قرار داده اند. همچنین یافته های مدل ساختاری در راستای بررسی سوالات و آزمون فرضیات نشان دهنده ی اثرگذاری سرمایه ی اجتماعی بر تاب آوری شهری(۵۳/۰=Beta؛ ۳۹/۷=T) و همچنین تاثیر سرمایه ی اجتماعی بر مدیریت پایدار مخاطرات شهری(۶۴/۰=Beta؛ ۶۶/۷=T) است. در این میان مشخص شد که تاب آوری شهری بر رابطه ی بین سرمایه ی اجتماعی و مدیریت پایدار مخاطرات شهری، نقش میانجی دارد؛ به طوری که نتایج آزمون سوبل با مقدار ۶۵۳۳/۴ این یافته را تایید کرده است.

Keywords:

تاب آوری , سرمایه , اجتماعی , مدیریت , سوانح , رشت