تصفیه آلودگی های پساب شهری با استفاده از گیاهان وتیور و گل اختر

حذف آلاینده ها از خاک و آب های آلوده به کمک گیاهان از طریق جذب و انباشت در ریشه و ساقه و برگ به عنوان یکی از روش های پالایش جهت حذف آلاینده های فلزی مطرح است. در این فرآیند، انتخاب گیاه مناسب، نقش بسیار موثری در میزان پالایش آلاینده ها دارد. در این راستا، آزمایشی در قالب طرح کامل تصادفی با سه تکرار در گیاه وتیور و گل اختر انجام شد. گیاهان تحت تیمار با پساب شهری و گیاهان شاهد با آب شهری آبیاری شدند. همچنین گلدانی فاقد گیاه جهت سنجش میزان عناصر جمع شده در خاک در نظر گرفته شد و به طور منظم همراه با گلدان های دیگر با پساب شهری آبیاری شد. سپس فلزهای روی و کروم در گیاهان وتیور و گل اختر، تحت طی یک دوره شش ماهه آبیاری با پساب شهری، ارزیابی شدند. فاکتورهای انتقال و تجمع که دو فاکتور مهم در سنجش توانایی گیاه برای گیاه پالایی محسوب می شوند، مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که از بین بیشترین فلزات سنگین موجود در پساب شهری که شامل روی و کروم بودند، بیشترین انباشت هر دو عنصر در ریشه و سپس در بخش های هوایی گیاه وتیور بود و بیشترین انتقال عناصر روی و کروم به بخش های هوایی گیاه گل اختر صورت گرفت. بررسی فاکتور های انتقال و تجمع زیستی نیز نشان داد که گیاه وتیور، توانایی جذب فلزات روی و کروم را از طریق تثبیت گیاهی دارد و گیاه گل اختر این دو فلز را از طریق استخراج گیاهی جذب می کند. نتایج بررسی های فیزیولوژیکی نشان داد که میزان قندهای محلول برگ در گیاهان وتیور و گل اختر به ترتیب نسبت به شاهد به طور معنی داری کاهش نشان داد. همچنین غلظت مالون دی آلدهید و محتوای پرولین در گیاهان وتیور و گل اختر نسبت به شاهد به طور معنی داری افزایش یافت. نتایج مطالعات آناتومیکی ریشه در گیاهان وتیور و گل اختر نیز نشان داد که تحت تیمار پساب شهری، قطر ریشه، تعداد دستجات آوندی، قطر استوانه مرکزی، قطر متازایلم و پروتوزایلم نسبت به شاهد به طور معنی-داری کاهش یافت. در مجموع، نتایج این تحقیق نشان داد که در فرآیند جذب فلزات سنگین، تغییراتی در برخی از عملکردهای آناتومیکی و فیزیولوژیکی گیاهان تحت تیمار ایجاد شد.

Keywords:

پساب , فلزات سنگین , گل اختر , گیاه پالایی , وتیور