بررسی پیش نگری تغییر اقلیم بر پارامترهای دما و بارش با استفاده از مدل های CMIP۶ (مطالعه موردی: ایستگاه بیرجند)

امروزه تغییر پارامترهای دما و بارش یکی از چالش های مهم منابع آب محسوب می شود. دلیل این امر این است که این تغییرات باعث خشکسالی و یا سیلاب های شدید، کوتاه و بلند مدت در آینده می شوند. در این تحقیق از داده های هواشناسی ایستگاه بیرجند استفاده شده است. داده های دمای حداقل روزانه و دمای حداکثر روزانه و مقادیر بارش روزانه ایستگاه بیرجند در طی سال های ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۴ میلادی به عنوان داده های دوره پایه از آب منطقه ای بیرجند تهیه و سپس مرتب گردید. جهت بررسی چشم انداز اثر تغییر اقلیم بر پارامترهای حداکثر و حداقل دما و بارش از سه مدل IPSL-CM۶A-LR، MIROC-ES۲L و MRI-ESM۲-۰ از مجموعه مدل های گزارش ششم (CMIP۶) استفاده شد که با به کار بردن از آزمون های ارزیابی ضریب همبستگی (R)، ریشه میانگین مربعات خطا (RMSE) و کلینگ-گوپتا (KGE)، مدل MIROC-ES۲L به عنوان مناسب ترین مدل انتخاب گردید و با استفاده از جدیدترین سناریوهای انتشار که به نام خط سیر اجتماعی-اقتصادی (SSP) معرفی شده است به بررسی چشم انداز اثر تغییر اقلیم بر پارامترهای دما و بارش ایستگاه بیرجند پرداخته شد. جهت مقیاس کاهی داده ها از مدل CMhyd استفاده گردید و از سه سناریوی SSP۱-۲.۶، SSP۲-۴.۵ و SSP۵-۸.۵ برای دوره آینده (۲۰۵۰-۲۰۲۲) نیز استفاده شد. در ادامه همچنین با به کار بردن آزمون من-کندال و شیب سن روند پارامترهای داده های مشاهداتی مشخص گردید. در این آزمون هر کدام از پارامترهای دمای حداکثر، دمای حداقل و بارش در دوره مشاهداتی و آینده در بعضی از ماه ها روند معنی دار وجود دارد و بعضی ماه ها فاقد روند معنی دار می باشند. نتایج این تحقیق نشان داد تغییرات دمای حداکثر و حداقل در دوره آینده (۲۰۵۰-۲۰۲۲) نسبت به داده های مشاهداتی دارای روند افزایشی است و پارامتر بارش دارای روند سینوسی است و در برخی ماه ها افزایشی و در برخی کاهشی است، اما به طور کلی می توان گفت میانگین مجموع بارش های ماهانه در آینده تحت هر سه سناریوی برای مدل MIROC-ES۲L روند افزایشی دارد.

Keywords:

تغییر اقلیم , مقیاس کاهی , سناریوی انتشار , CMIP۶ , CMhyd