بررسی روند تغییرات کمیت و شوری آب زیرزمینی و عوامل موثر بر آن در حوضه شیراز با استفاده از داده های زمینی و سنجش ازدور

افت سطح ایستابی و پیامدهای آن در مناطق خشک و نیمه خشک به دلیل بهره برداری بی رویه از منابع آب زیرزمینی یکی از چالش های پیش رو در سال های آینده خواهد بود. ازاین رو در این پژوهش به بررسی  روند سطح آب زیرزمینی و شوری آن در حوضه شهر شیراز در طی دوره آماری ۲۷ ساله (۱۳۷۲- ۱۳۹۹)  پرداخته شد. بررسی سری زمانی تراز سطح ایستابی حاصل از چاه های پیزومتری با استفاده از آزمون من کندال نشان دهنده روند معنی دار کاهشی است؛ به طوری که روند منفی تغییرات سطح ایستابی بعد از نقطه تغییر در خردادماه ۱۳۸۱ به ۸/۲ برابر دوره قبل از خود افزایش یافته است. همچنین امکان کاربرد داده های حاصل از ماهواره GRACE به منظور پایش سطح آب زیرزمینی موردبررسی قرار گرفت. نتایج حاکی از دقت بسیار خوب (NRMSE<۱۰%) سری های مختلف داده GRACE در تخمین تغییرات سطح آب زیرزمینی است. بررسی شوری آب زیرزمینی با استفاده از داده های هدایت الکتریکی (EC) نشان دهنده روند افزایشی شوری  در سطح حوضه بود. عوامل موثر بر روند کاهشی کمیت و کیفیت آب زیرزمینی عواملی چون مقدار بارندگی، جمعیت و پوشش گیاهی حاصل از ماهواره Landsat موردبررسی قرار گرفت. با توجه به نتایج حاصل شده مشاهده شد که داده های بارندگی در حوضه دارای روند معنی دار نیست. از طرفی روند افزایشی جمعیت و پوشش گیاهی در حوضه و نبود منابع آب سطحی منجر به افزایش چشمگیر برداشت از منابع آب زیرزمینی گردیده است که در برنامه ریزی ها، پایداری سرزمین بایستی موردتوجه جدی مدیران قرار گیرد.

Keywords:

Groundwater level , Electrical conductivity , Grace , Man-Kendall test , Landsat