بررسی آزمایشگاهی مکانیسم های تولید آشام آب کم شور در مخزن کربناته شکافدار

روش تزریق آب کم شور به دلیل دارا بودن مزایایی همچون دسترسی آسان، سازگاری با محیط زیست و مقرون به صرفه بودن یکی از مهمترین موضوعات تحقیق جهت بهبود بازیافت نفت در صنعت می باشد.امروزه در میادین نفتی دنیا ازتزریق آب کم شور به عنوان یکی از روشهای نوین ازدیاد برداشت، جهت افزایش تولید نفت استفاده می شود.مکانیسم­های متعددی برای توصیف عملکرد تزریق آب کم شور در ازدیاد برداشت نفت بیان شده ­است که مهاجرت ذرات رس، تغییر ترشوندگی، تبادل یونی، انبساط لایه دوگانه، تغییر  pH، حلالیت کانی و اثر نمک از جمله آنها است . برهم کنش­ها و اثر متقابل این مکانیسم­ها و تناقض در نتایج برخی آزمایشات بر پیچیدگی شناخت عملکرد دقیق تزریق آب کم شور افزوده است. هدف این مقاله ،بررسی مکانیسمهای حلالیت کانی ، اثر افزایشpH وتغییر ترشوندگی است. با توجه به اینکه مخزن مورد مطالعه از نوع کربناته شکافدار با تراوایی پایین یکی از مخازن جنوب کشور می باشد و مکانیزم اصلی در بخش آبزده این نوع مخازن به منظور تولید نفت ،آشام است لذا در این مطالعه جهت دستیابی به اهداف مورد نظر ،آزمایشات آشام ثانویه بر نمونه سنگ کربناته در بازه های مختلفی از نمک (رقتهای[۱] ۲۰،۱۰،۰و۱۰۰برابرآب دریا) طراحی و اجرا گردید. جهت بررسی مکانیسم های مورد اشاره ، غلظت یونهای کلسیم،منیزیم و سولفات و مقدار pH در ابتدا و انتهای آزمایشات آشام و در فاز آبی ،مورد اندازه گیری قرار گرفت. نتایج حاصل غلظت نمک بهینه جهت نمونه سنگ این نوع مخزن کربناته شکافدار (یکی از مخازن جنوب کشور)مشخص نموده و  وقوع مکانیسم حلالیت کانی(انیدریت و سنگ کربناته )را تایید نمود، که میزان آن وابسته به غلظت نمک است .همچنین بر اساس نتایج اندازه گیری pH، به نظر می رسد مکانیسم افزایش pHتنها در رقت بالای آب دریا (در این مطالعه ۱۰۰برابر آب دریا)رخ می دهد و نتایج اندازه گیری زاویه تماس طبق روش اجرایی استاندارد ،وابستگی میزان تغییر ترشوندگی از حالت نفت دوستی به آب دوستی را به غلظت نمک را تایید می نماید. همچنین با توجه به افزایش میزان بازیافت نفت در آشام آب کم شور در مقایسه با آب دریا ،در طراحی روشهای ازدیاد برداشت جهت مخازن کربناته شکافدار با تراوایی پایین می توان از تزریق آب کم شور با رقت بهینه از لحاظ میزان تولید و اقتصادی استفاده نمود.   [۱] -dilution

Keywords:

تغییر ترشوندگی , آشام خودبخودی , آب کم شور یا شوراب رقیق , مخزن کربناته , آزمایشات آشام.مکانیسم حلالیت کانی , مکانیسم افزایشpH , رقت , دولومیت , آهکی , غلظت نمک