تحلیل ابژکتیویته ماکس وبر در پرتو فلسفه استعلایی کانت
Publish place: Iranian Journal of Sociology، Vol: 18، Issue: 4
Publish Year: 1396
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: Persian
View: 87
This Paper With 29 Page And PDF Format Ready To Download
- Certificate
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JSI-18-4_003
تاریخ نمایه سازی: 31 اردیبهشت 1402
Abstract:
ماکس وبر حامل مهمترین پرسش فلسفی مجادلات روششناختی قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم بوده است: «معنا و ماهیت ”ابژکتیویته“ در علوم فرهنگی و اجتماعی چیست؟». او با گذر از دوگانه پوزیتیویستی ”آزادی ارزشی“ و ”حکم ارزشی“ و استفاده از اصطلاح ”ربط ارزشی“ طرح شده توسط مکتب نوکانتی جنوب غربی آلمان توانست مسیر ویژهای برای تاسیس علوم فرهنگی و ابژکتیویته آن فراهم آورد. اما فهم و تبیین جایگاه ”ربط ارزشی“ برای دست یابی به ابژکتیویته در علوم فرهنگی و همچنین یافتن ضعفهای آن، نیازمند تامل و بازخوانی فلسفی است. ماکس وبر ”ربط ارزشی“ را به پشتوانه آباء فلسفیاش (از جمله ریکرت) با ”بازگشت به کانت“به سرانجام رساند؛ اما رجوع وبر به کانت در آثار روششناختیاش به صورت مختصر و کاملا جسته و گریخته بوده است. این مقاله، عهدهدار بازطراحی منظم اندیشه وبر برای تبیین جایگاه ربط ارزشی در ابژکتیویته براساس فلسفه کانت به خصوص با تاکید بر وجه ”استعلایی“ این فلسفه است. تحلیل استعلایی و کانتی مسئله ابژکتیویته ماکس وبر، به لحاظ روشی از سنخ فلسفه علوم اجتماعی بوده و دارای دو بعد تفسیری و انتقادی همزمان است. با تفسیر ابژکتیویته ماکس وبر براساس فلسفه استعلایی کانت روشن گردید که ” ارزش“ به مثابه حد و شرط ”پیشینی“؛ هم شرط شکلگیری و هم شرط فهم ابژههای فرهنگی است. از همین رو، هر چند ربط ارزشی شرط ابژکتیویته تحقیق است اما اساسا یک شرط سوبژکتیو است.
Authors
سیداسماعیل مسعودی
دانشجوی دکترای دانشگاه شیراز
سید سعید زاهد زاهدانی
دانشیار دانشگاه شیراز