خوانش رمزگان های دفتر «دستور زبان عشق» از قیصر امین پور بر اساس نظریه رمزگان های پنج گانه بارت

نشانه ­شناسی تاثیر برجسته­ ای در تحلیل ابعاد پرداخته ­نشده متون ادبی دارد. در نظام نشانه ­ها، رمزگان­ ها اهمیت ویژه ­ای دارند. در این زمینه، آراء رولان بارت از اعتبار بیشتری برخوردار است. او رمزگان­ ها را به پنج نوع کنشی (Action Narrative)، هرمنوتیکی (Hermeneutic)، نمادین (Symbolic)، معنابنی (Semantic) و فرهنگی (Referential) تقسیم می­ کند. به این واسطه، امکان ارائه تحلیلی متقن از لایه­ های زیرین و ثانویه متن فراهم می ­شود. در مقاله پیش­ رو، با استناد به منابع کتابخانه­ ای و روش توصیفی- تحلیلی و نیز، با کاربست نظریه رمزگان بارت، غزل­ های قیصر امین­ پور در مجموعه «دستور زبان عشق» بررسی و تحلیل شده­ است تا نشان داده شود که روایت چه اندازه در بازتولید معانی مختلف تاثیر مستقیم دارد. نتایح تحقیق نشان می­ دهد که بازتاب رمزگان­ فرهنگی در این غزل­ ها حاکی از نمود گسترده گفتمان ایدئولوژیک، دینی، عارفانه، ادبی و عاشقانه برای پیشبرد روایت­ ها است. رمزگان هرمنوتیکی برای سهیم کردن مخاطب در کشف ابعاد مبهم روایت به کار گرفته شده است. قیصر با موضوعیت ­بخشی در ابتدای غزل­ ها، ضمن ایجاد تعلیقی در ارائه پاسخ­ ها، در نهایت به افشاگری می­پردازد و بر گستره شناخت گروه هدف می­افزاید.    تقابل­های دوگانی در رمزگان نمادین، زمینه­ای مطلوب برای عینیت­ بخشی به درونی­ های راوی بوده و ذهنیات او را محسوس جلوه داده است. بخشی از کیفیت رمزگان معنابنی در غزل­ های قیصر نشان می­ دهد که او با استفاده از واژه­ ها و عبارات دینی و عاطفی، نظام دلالتی مورد نظر خود را شرح داده است. همچنین، رمزگان کنشی در باورپذیری و تبیین انتزاعیات و احوالات نامحسوس راوی تاثیر مطلوبی داشته است.

Keywords:

قیصر امین پور , دستور زبان عشق , غزل , رولان بارت , روایت , رمزگان