تحلیل و بررسی نظریه پیرنیا درباره رون کرمانی با رویکرد جهت گیری بهینه در معماری و شهرسازی کرمان

رون معماری از نظرات مطرح پیرنیاست که معماری سنتی کرمان را بنا بر شرایط اقلیمی، جغرافیایی و طبی در راستای مشخصی می داند.هدف این نوشتار بررسی این نظر و شناخت معماری سنتی کرمان از این زاویه و بررسی میزان درستی این نظریه و همچنین شرایط اقلیمی کرمان و انتخاب جهت بهینه برای معماری و شهرسازی این شهر می باشد. سوال مطرح شده در این نوشتار این است: آیا به راستی معماری سنتی و شهرسازی کرمان بر اساس رون مطرح شده توسط پیرنیا طراحی شده است؟ جهت بهینه برای معماری و شهرسازی در این اقلیم کدامست؟ برای پاسخ به این پرسش پس از شرح و بسط این نظریه و پرداختن به اهمیت مبحث جهت گیری در طراحی معماری پایدار و بهینه سازی مصرف انرژی، اقلیم کرمان بررسی و با روش کمی، فراوانی خانه های تاریخی کرمان در این جهت گیری اندازه گیری شد. نتایج به دست آمده از این بررسی ها نشان می دهد که رون مطرح شده توسط پیرنیا (کشیدگی شرقی-غربی) در کرمان فراوانی اندکی دارد و جهت گیری غالب خانه های کرمان به آنچه وی رون اصفهانی مینامد (کشیدگی شمال غرب-جنوب شرق)نزدیکتر است که در زمستان همزمان هم نور مناسب جنوب شرق را به جبهه آفتابگیر بنا میرساند و هم فضای زمستان نشین را از باد نامطلوب سرد و غبارآلود جنوب غرب  زمستان در امان میدارد.ضمنا این چرخش وجهت گیری در پلان،امکان رویکرد مناسب جبهه مورد استفاده در فصول گرم (بهار و زمستان) به سمت باد های مطلوب این فصول را فراهم آورده است.

Keywords:

جهت گیری , رون کرمانی , کشیدگی , جبهه آفتابگیر , معماری سنتی کرمان , وجه آفتاب کور