ارزیابی روند تبخیر- تعرق پتانسیل گیاه مرجع در حوضه آبریز قزل اوزن تحت شرایط تغییر اقلیم

حوضه قزل اوزن یکی از حوضههای مهم ایران در تامین غلات مورد نیاز مردم میباشد. مقدار تبخیر- تعرق پتانسیل گیاه مرجع (ET۰) در افقهای ۲۰۳۰، ۲۰۵۰ و ۲۰۷۰ با دو سناریوی RCP۴.۵ (انتشار پایین) و RCP۸.۵ (انتشار بالا) ارزیابی شد. از خروجی چهار مدل GCM موجود در CMIP۵ و ریزمقیاس نمایی آماری LARS-WG۶ استفاده گردید. در این مطالعه، از آمار روزانه ۲۰۱۶-۱۹۸۹ شش ایستگاه همدید (زنجان، میانه، خلخال، زرینه، قروه و بیجار) استفاده شد. معنیداری اختلاف میانگینهای ET۰ در دوره پایه با مقادیر نظیر هر یک از افقهای آتی با آزمون تی استیودنت در سه مقیاس ماهانه، فصلی و سالانه در سطح ۵ درصد آزمایش شد. روند تغییرات ET۰ در سه مقیاس زمانی مذکور در دو دوره پایه و دوره آتی ۲۰۸۰-۲۰۲۱ (با هر دو سناریوی RCP) با روش مان- کندال (MK) در سطح ۵ درصد تحلیل گردید. اثر ضرایب خودهمبستگی معنیدار در روش MK حذف شد. شیب خط روند با روش سن تخمین زده شد. نتایج نشان داد که در کل حوضه، براساس سناریوی RCP۴.۵ مقدار ET۰ در افقهای ۲۰۳۰، ۲۰۵۰ و ۲۰۷۰ به ترتیب ۸/۱، ۷/۳ و ۷/۵ درصد افزایش خواهد یافت. این رقم برای سناریوی RCP۸.۵ به ترتیب، ۷/۱، ۴/۵ و ۱/۹ درصد بهدست آمد. بیشترین افزایش ET۰ در ماه ژوئیه انتظار میرود. میزان ET۰ سالانه در همه ایستگاهها در آینده افزایش خواهد یافت. اختلاف میانگینهای ET۰ در ماههای ژوئن، ژوئیه، اوت، فصل تابستان و مقادیر سالانه آن در تمام دوره- سناریوها نسبت به دوره پایه معنیدار بودند. در دوره آتی، طبق هر دو سناریو در همه ایستگاهها، روند ET۰ سالانه صعودی بود.

ارزیابی روند تبخیر- تعرق پتانسیل گیاه مرجع در حوضه آبریز قزل اوزن تحت شرایط تغییر اقلیم Keywords:

climate change , Evapotranspiration , Ghezel Ozan , RCP scenarios