بررسی پاسخ آویشن باغی (.Thymus vulgaris L) به الیسیتورهای کروناتین، متیل جاسمونات و سیکلودکسترین در سطوح مختلف تامین رطوبت در شرایط مزرعه

تنش های محیطی به ویژه تنش خشکی از طریق تاثیر بر فرایندهای فیزیولوژیکی و فیتوهورمون ها سنتز مواد موثره گیاهی را شدیدا تحت تاثیر قرار می دهند. در این راستا آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی ۹۸-۱۳۹۷ در مشهد روی گیاه آویشن باغی اجرا شد. کرت اصلی شامل سه سطح تامین رطوبت (در ۴۰، ۶۵ و ۹۰ درصد ظرفیت زراعی) و کرت فرعی سطوح الیسیتوری شامل (۱) شاهد عدم کاربرد، (۲) ۱۵۰ میکرومولار سیکلودکسترین، (۳) ۷۵ نانومولار کروناتین + ۱۵۰ میکرومولار سیکلودکسترین، (۴) ۱۵۰ نانومولار کروناتین + ۱۵۰ میکرومولار سیکلودکسترین، (۵) ۱۵۰ میکرومولار متیل جاسمونات + ۱۵۰ میکرومولار سیکلودکسترین و (۶) ۳۰۰ میکرومولار متیل جاسمونات + ۱۵۰ میکرومولار سیکلودکسترین بودند. بالاترین میزان محتوای پرولین برگ (از ۵.۵ تا ۵.۸ میکرومول بر گرم برگ تازه) در برهمکنش ۴ سطح دارای تیماری الیسیتور (سطوح ۳، ۴، ۵ و ۶) تحت سطح تامین رطوبت در ۴۰ درصد ظرفیت زراعی در یک گروه، مشاهده شدند. بیشترین و کمترین نشت الکترولیت ها (به ترتیب ۴۷.۶ و ۲۲.۱ درصد) مربوط به برهمکنش تیمارهای الیسیتوری کنترل در سطح تامین رطوبت ۴۰ درصد ظرفیت زراعی و تیمار ۱۵۰ میکرومولار متیل جاسمونات + ۱۵۰ میکرومولار سیکلودکسترین در سطح تامین رطوبت در ۹۰ درصد ظرفیت زراعی بود. بیشترین عملکرد خشک سرشاخه، برگ و اسانس (به ترتیب ۵.۶۴، ۳.۲ تن و ۶۵.۹ کیلوگرم در هکتار) تحت تامین رطوبت در ۹۰ درصد ظرفیت زراعی به دست آمد. به غیراز درصد اسانس، همبستگی بسیار معنی داری بین کلیه صفات اندازه گیری شده شامل قطر تاج پوشش، ارتفاع، نشت الکترولیت ها، محتوای پرولین، محتوای نسبی آب برگ، عملکرد تر و خشک سرشاخه، عملکرد خشک برگ و ساقه و عملکرد اسانس برقرار بود. اگرچه برهمکنش تیمارها بر برخی صفات فیزیولوژیکی تاثیرگذار بود اما عملکرد کمی و کیفی گیاهان تحت تاثیر سطوح رطوبتی قرار گرفتند.

Keywords:

اسانس , تنش , گیاهان دارویی , متابولیت های ثانویه , هورمون های گیاهی