معرفی و سبک شناسی نسخه خطی اصول قبضه

اصول قبضه نوشته قلیچ الله ابن محمد قلیچ انصاری گجراتی، یکی از مهم ترین رساله های مربوط به تیراندازی و کمانداری به زبان فارسی است که در اواسط قرن یازده هجری به رشته تحریر درآمده است. در این رساله، که در یازده ضابطه و یک خاتمه تالیف شده، نویسنده با اشراف کامل به شرح و توضیح موضوعات مورد بحث می پردازد. از این رساله ارزشمند نه نسخه خطی به دست آمده که غیر از نسخه موجود در کتابخانه آیت الله مرعشی به شماره ۱۶۲۹۰ در قم، تمامی نسخه های دیگر در کتابخانه های خارج از ایران نگه داری می شود. با توجه به اهمیت موضوعی و محتوایی این رساله و نیز راهگشا بودن آن در فهم و تکمیل دیگر رساله های تیراندازی، نویسندگان برآنند تا با بررسی و سبک شناسی تنها نسخه دردسترس، در معرفی و شناخت هر چه بیشتر این رساله گام برداشته، زمینه چاپ آن را نیز فراهم سازند. در پژوهش حاضر، این رساله از سه سطح ادبی، زبانی و محتوایی مورد بررسی قرار گرفته است که بر این اساس از نتایج آن، چندین ویژگی برجسته شایان یادآوری است: توجه گسترده به مضامین دینی و آموزه های مذهبی، اشتمال بر واژگان و اصطلاحات خاص و ناآشنا در حوزه تخصصی؛ دربرداشتن اطلاعات مفید درباره برخی موضوعات مرتبط با تیراندازی مانند غالب و مغلوب، شناخت اسب و معرفت رجال الغیب؛ داشتن نثر ساده و به دور از پیچیدگی؛ بی توجهی به آرایه های بدیعی و بیانی. این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی و با بهره گیری از منابع موجود کتابخانه ای انجام پذیرفته است.

Keywords:

قلیچ الله بن محمد قلیچ , اصول قبضه , نسخه خطی , تیراندازی , کمانداری