بررسی مقایسه اثر گذاری مصرف انرژی های تجدید ناپذیر بر شاخص رشد اقتصادی در کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته با تاکید بر سرمایه گذاری مستقیم خارجی

کشورهای در حال توسعه نظیر ایران، عربستان، قطر، عراق و ... به عنوان کشورهای رو به رشد و برخوردار از منابع بزرگ نفت و گاز از کشورهای مهمجهان در مبحث انرژی بوده و یکی از مصادیق الگوی رشد با فشار بر منابع طبیعی محسوب می شود. افزایش بی رویه مصرف انرژی و بالا بودن شدتمصرف انرژی در تمامی بخشها، یکی از معضلات گریبانگیر این دسته از کشورهاست. بنابراین، برنامه ریزی برای تولید و مصرف انرژی از جمله کاهششدت انرژی مصرفی بخشهای اقتصادی در این کشورها از اهمیت فراوانی برخوردار است. با توجه به ارتباط بین مصرف انرژی و مقدار ارزش افزودهبخش های مختلف از جمله صنعت از یک طرف و افزایش روزافزون سهم این بخش ها در تولید ناخالص داخلی از طرف دیگر، تبیین کم و کیف رابطه بینمصرف انرژی و تولید ناخالص داخلی (جایگزینی از رشد اقتصادی) می تواند در تدوین سیاستهای بخش انرژی کمک موثری نماید. بویژه بررسی ارتباط بینمصرف انرژی و تولید ناخالص داخلی در کشورهای توسعه یافته ای نظیر نروژ، سوییس، آلمان، سوئد و ... و مقایسه این دو گروه، می تواند الگویی براینحوه مصرف انرژی در مراحل مختلف توسعه در کشورهای در حال توسعه بدست آورد. مطالعات انجام شده در اغلب کشورهای در حال توسعه به این نتیجه رسیده اند که هرگونه سیاست صرفه جویی در مصرف انرژی لازم است با احتیاط کامل عمل شود به گونه که اعمال چنین سیاستهایی آثار انقباضی بر رشد افتصادی نداشته باشد. در این رابطه اتخاذ سیاستهای مناسب در جهت افزایش بهره وری در مصرف و استفاده بهیته از انرژی نسبت به سیاست های مبتنی بر کاهش های کمی در مصرف انرژی از اولویت بیشتری برخوردار خواهد بود. لذا هدفمندی و مصرف کارای آنها موجب تسریع در روند توسعه می گردد.طی دهه های اخیر از انرژی به عنوان یکی از عوامل مهم تولید یاد شده است، به طوریکه در کنار سایر عوامل تولید، نقش تعیین کنندهای در حیات اقتصادیکشورها داشته و با توسعه و پیشرفت اقتصادی، اهمیت آن به طور فزایندهای افزایش یافته است. این مقاله با توجه به جایگاه ویژه رشد اقتصادی به مقایسهتاثیر مصرف نفت، گاز و الکتریسیته بر رشد اقتصادی در کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته منتخب پژوهش برای سال های ۲۰۰۰ تا ۲۰۲۱ ، پرداختهاست. نتایج حاصل از این مقاله بر اساس تخمین مدل ایستا در دو گروه کشورهای در حال توسعه و توسعه یافته نشان داد که متغیر مصرف نفت بر رشداقتصادی در کشورهای در حال توسعه تحقیق مثبت و معنا دار می باشد اما این تاثیر گذاری در کشورهای توسعه یافته از نظر آماری معنا دار نمی باشد ازسویی تاثیر مصرف گاز طبیعی در هر دو گروه کشور تحقیق مثبت و معنا دار می باشد . تاثیر متغیر مصرف انرژی الکتریسته در کشورهای در حال توسعه بررشد اقتصادی این کشورها تاثیر معنا داری ندارد اما این تاثیر گذاری در سطح اطمینان ۹۵ درصد بر رشد اقتصادی کشورهای توسعه یافته تاثیر مثبت و معناداری دارد .

Keywords:

مصرف انرژیهای تجدید ناپذیر , شاخص رشد اقتصادی , سرمایه گذاری مستقیم خارجی , مصرف گاز طبیعی , داده های تابلویی