عوامل کنترل کننده کانه زایی روی و سرب در ناحیه تنگ دزدان (شمال شرق فریدون شهر- استان اصفهان)

ناحیه تنگ دزدان در غرب استان اصفهان و در ۲۵ کیلومتری شمال شرق فریدون شهر واقع شده است. از دیدگاه زمین شناسی ساختاری، این ناحیه در زون سنندج- سیرجان قرار دارد. واحدهای سنگی موجود شامل ولکانیک های سبزرنگ، ماسه سنگ آهکی، آهک تا آهک دولومیتی، کنگلومرا و آهک های ماسه ای و آبرفت های عهد حاضر هستند. توالی سنگی موجود به همراه کانه زایی روی و سرب تحت تاثیر پدیده های زمین ساختی، به صورت راندگی و تشکیل چین خوردگی های باز و درزه ها و شکستگی قرار گرفته اند. ساختمان های اصلی زمین شناسی شامل صفحه های راندگی است که پولک هایی از واحدهای سنگی ژوراسیک و کرتاسه را از شمال شرق به سمت جنوب غرب بر روی همدیگر رانده است. ساخت های چین خوردگی در اندازه های بسیار کوچک و متراکم و اغلب مرتبط با گسل ها، واحدهای سنگی منطقه، به ویژه سنگ های نازک لایه آهکی را تحت تاثیر قرار داده است. بررسی های زمین ساختی نشان دهنده تاثیر دو گسل عرضی با روند شمال شرقی- جنوب غربی و یک زون گسله متمرکز در داخل سنگ های دولومیتی در روند کانه زایی است. کانه زایی روی و سرب در پهنه های کششی مرتبط با این سامانه گسترش بیشتری نشان می دهد. بررسی های کانه زایی، زمین شیمی و میکروسکوپ الکترونی نشان دهنده حضور کالامین و مقدار کمی زینسین دولومیت است. واحد سنگی آهک تا آهک دولومیتی میزبان کانی سازی روی و سرب بوده و متشکل از عدسی ها، رگه و رگچه هایی از کانه های غیرسولفیدی همانند اسمیت زونیت، همی مورفیت، سروزیت و باریت و نیز کانه های سولفیدی مانند اسفالریت و گالن است. پدیده دولومیتی شدن در اثر تاثیر سیالات گرمابی اسیدی باعث دگرسانی سنگ دیواره کربناتی شده است. عامل ساختاری، دلیل اصلی تشکیل این نوع دولومیت و جانشینی منیزیم توسط روی است.

Keywords:

اسمیت زونیت , دولومیت , کانه زایی , سنندج-سیرجان , تنگ دزدان , فریدون شهر