نقد اجتماعی را می توان محصول مستقیم
جامعه شناسی ادبیات دانست . اگر مادام دواستال و ایپولیت تن را پایه گذاران
جامعه شناسی ادبیات و لوکاچ و گلدمن را از بزرگترین نظریه پردازان این حوزه بدانیم بی شک باید ادموندکرو، کلود دوشه و بعدها پی یر و . زیما را بنیانگذاران
نقد اجتماعی بدانیم . موضوع
جامعه شناسی ادبیات و
نقد اجتماعی بررسی رابطه ی اشخاص و فضای
رمان یا داستان با جامعه ( رابطه ی واقعیتمتن با واقعیت اجتماع و تاریخ ) است. در این نوع نقد، موضوعاتی از قبیل محیط و تأثیر محیط، عناصر محیطی، افکار و عقاید، ذوق ها، الگوهای اجتماعی - فرهنگی، ضمیر ناخودآگاه اجتماعی، تأثیر اثر ادبی بر جامعه و برعکس، و مسائلی از حیث طبقه، نژاد و جنسیت مورد بررسی قرار می گیرد .
رمان بادبادک باز اثر
خالد حسینی افغانی تبار اگرچه در آمریکا نوشته شده است اما سرشار از عناصر فرهنگی، قومی و اجتماعی خاص افغانستان است .در این مقاله
رمان مذکور با تکیه بر اصول
نقد اجتماعی مورد مطالعه قرار گرفته و عناصر فرهنگی – اجتماعی افغانستان ( مذهب، قومیت، طبقات اجتماعی، بازیها، آداب و رسوم و...) استخراج و تحلیل شده است.