ترکیب شیمیایی و گوارش پذیری آزمایشگاهی گیاه سسبانیا (Sesbania sesban) در هفته های گوناگون رشد به روش تولید گاز در تغذیه نشخوارکنندگان

گیاه سسبانیا از لگوم های چندساله است که بیش تر، در مناطق گرمسیری آسیا، آفریقا و استرالیا می روید. این گیاه انواع خاک ها را تحمل نموده و به ویژه سازگاری بالایی نسبت به خاک های شور دارد. به دلیل پروتئین مناسب و فیبر نسبتا پایین آن، می توان این گیاه را در جیره نشخوارکنندگان به کار برد. این پژوهش با هدف اندازه گیری ترکیبات شیمیایی و گوارش پذیری آزمایشگاهی مواد مغذی گیاه سسبانیا (Sesbania sesban) به روش تولید گاز، و بررسی روند تغییرات این فراسنجه ها ازهفته سوم تا نهم رشد در بخش های گوناگون این گیاه انجام شد. پس از کشت گیاه در مزرعه پژوهشی، در هفته سوم، پنجم، هفتم و نهم کاشت، از گیاه کامل، برگ ها و ساقه برای اندازه گیری ترکیبات شیمیایی (ماده خشک، پروتئین، خاکستر، فیبر نامحلول در شوینده خنثی (NDF) و اسیدی (ADF)) و هم چنین، گوارش پذیری آزمایشگاهی به روش تولید گاز، به طور جداگانه نمونه هایی برداشته شد. یافته های این آزمایش نشان داد که درصد NDF و ADF با افزایش سن گیاه در گیاه کامل، برگ و ساقه به گونه معنی داری افزایش یافت به گونه ای که در گیاه کامل مقدار NDF از ۳۵/۶۶ درصد درهفته سوم به ۴۶/۰۸ درصد درهفته نهم و مقدار ADF از ۲۲/۹۰ در هفته سوم به ۳۵/۴۳ در هفته نهم رسید. غلظت پروتئین با افزایش سن در همه بخش ‎های گیاه کاهش یافت و مقدار پروتئین خام در هفته نهم رشد به تربیب در گیاه کامل و برگ، ۱۷/۳۸ و ۲۱/۰۱ درصد بود. با افزایش سن گیاه، همگام با افزایش غلظت کربوهیدرات های ساختاری و کاهش پروتئین در هر سه نمونه (گیاه کامل، برگ و ساقه)، تولید گاز تجمعی پس از ۴۸ ساعت، کل گاز تولیدی، میزان انرژی قابل متابولیسم، اسیدهای چرب کوتاه زنجیره و گوارش پذیری ماده آلی کاهش یافت. یافته های این پژوهش نشان داد با توجه به مقدار ماده خشک تولیدی و دیگر ترکیبات اندازه گیری شده، مناسب ترین زمان برداشت این گیاه چندساله به عنوان گیاه کامل، هفته هفتم کشت بوده و گیاه کامل سسبانیا و یا برگ آن می تواند پس از نزدیک دو ماه کشت منبع مناسبی برای تامین علوفه دام باشد.

Keywords:

ترکیب شیمیایی , روش تولید گاز , سسبانیا سسبان , گوارشپذیری آزمایشگاهی , هفته های رشد