اثر رژیم های مختلف آبیاری بر عملکرد کمی و کیفی دانه و روغن بادام زمینی (Arachis hypogaea L.) تحت تاثیر اتانول

این آزمایش، به منظور ارزیابی اثر رژیم های مختلف آبیاری بر عملکرد کمی و کیفی دانه و روغن در بادام زمینی (Arachis hypogaea L.) تحت تاثیر اتانول، در طی فصل زراعی ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ به صورت کرت های خرد شده با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی و در سه تکرار در مزرعه آزمایشی مرکز تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی و منابع طبیعی استان گیلان، آستارا (ایستگاه تحقیقاتی کانرود) اجرا شد. تیمارهای آزمایشی به ترتیب شامل چهار سطح رژیم آبیاری در ۲۵، ۵۰، ۷۵ و ۱۰۰ میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A به عنوان کرت اصلی و سه سطح الکل اتانول شامل ۱۰، ۲۰ و ۳۰ درصد حجمی به عنوان کرت فرعی بود. تنش خشکی سبب کاهش عملکرد دانه، درصد روغن دانه، عملکرد روغن، عملکرد پروتئین و اسیدهای چرب لینولئیک، پالمیتیک و آراشیدیک در روغن بادام زمینی گردید. ولی، تنش خشکی تاثیر مثبت بر صفاتی نظیر محتوای پروتئین دانه، اسیدهای چرب اولئیک و استئاریک داشت. بیشترین عملکرد دانه (۳۲۷۵ کیلوگرم در هکتار) تحت تاثیر متقابل رژیم آبیاری پس از ۲۵ میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A و کاربرد اتانول با غلظت ۲۰ درصد حجمی به دست آمد. کاربرد برگی اتانول با غلظت ۱۰ درصد حجمی تحت شرایط رژیم آبیاری پس از ۱۰۰ میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A (تنش خشکی شدید) بالاترین میزان اولئیک اسید (۱۷/۵۷ درصد) را نشان داد. در این آزمایش، تنش خشکی سبب کاهش عملکرد کمی دانه (۵۶/۶۹ درصد) در بادام زمینی گردید و افزایش سنتز اولئیک اسید تحت شرایط تنش خشکی کیفیت روغن بادام زمینی (۹۳/۱۳ درصد) را بهبود بخشید. کاربرد اتانول در هر دو شرایط آبیاری و تنش خشکی منجر به بهبود کمیت و کیفیت عملکرد دانه و روغن در بادام زمینی گردید. بدین ترتیب، کاربرد برگی اتانول می-تواند در راستای ارتقای عملکرد کمی و کیفی دانه و روغن در بادام زمینی در شرایط اقلیمی مشابه قابل توصیه باشد.

Keywords:

الکل اتانول , بادام زمینی , تنش خشکی , تنفس نوری , تولید دانه