ارزیابی ساختار بازار و اندازه گیری قدرت بازاری در بخش صنعت ایران

دسترسی انحصاری دولت بر منابع نفتی و جهت گیری اصل ۴۴ قانون اساسی از دلایل اصلی دوری اقتصاد ایران از رقابت و پائین بودن بهره وری و کارایی از نتایج عمده اقتصاد دولتی بوده است. در واقع اجرای «قانون سیاست های کلی اصل ۴۴» به مثابه اقدامی برای رهایی از انحصار دولتی است. هدف محوری این مقاله شناخت ماهیت ساختار بازار های ایران و اندازه گیری قدرت انحصاری به تفکیک بازار های صنعتی کدهای چهار رقمی است. برای تحقق این هدف ضمن استفاده از داده های صنایع کارخانه ای برای دوره ۱۳۸۱ الی ۱۳۹۷ از رویکرد هال-راجر برای اندازه گیری قدرت انحصاری استفاده می شود. یافته ها موید آن است که در اکثر صنایع شاخص مارک آپ بیش از ۲/۱ و شاخص لرنر بیشتر از ۱۶/۰ بوده که دلالت بر وجود قدرت انحصاری است. صنایعی همچون؛ صنعت تولید سیمان، آهک و گچ و صنعت تولید داروها و فراورده های دارویی دارای بیشترین میزان قدرت انحصاری بوده اند. به علاوه، نتایج به دست آمده از صرفه های مقیاس نشان داد که صنایع تحت بررسی از صرفه های مقیاس برخوردار نبوده اند.