ارزیابی و گروه بندی لاین های اینبرد نوترکیب گندم نان با استفاده از شاخص های تحمل به تنش کم آبی

به منظور ارزیابی واکنش لاین­های اینبرد نوترکیب گندم نان به تنش کم آبی، آزمایشی در سال ۱۳۸۹ در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی تبریز، به صورت طرح­ کرت­های خرد شده در قالب بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. فاکتور اصلی شامل سه سطح آبیاری (۸۰، ۱۲۰ و ۱۶۰ میلیمتر تبخیر از تشتک کلاس A) و فاکتور فرعی ۲۳ لاین اینبرد نوترکیب به همراه والدین (رقم سوپرهد و رقم روشن) بود. در این بررسی پنج شاخص تحمل خشکی شامل شاخص حساسیت به تنش (SSI)، شاخص تحمل (TOL)، شاخص میانگین حسابی عملکرد (MP)، میانگین هندسی عملکرد (GMP) و شاخص تحمل به تنش (STI) براساس عملکرد دانه لاین­ها در محیط تنش و بدون تنش محاسبه شدند. بیشترین میانگین حسابی عملکرد، میانگین هندسی عملکرد و شاخص تحمل به تنش در ۱۲۰ و ۱۶۰ میلیمتر تبخیر به طور مشترک به لاین­های ۲۱۲، ۲۲۴، ۲۵۵ و ۲۷۷ و رقم روشن تعلق داشت. کمترین مقدار  SSI و TOL در ۱۲۰ میلیمتر به لاین ۲۴۴ و در ۱۶۰ میلیمتر به لاین ۲۴۱ متعلق بود. نتایج حاصل از مطالعه همبستگی بین شاخص­ها و میانگین عملکرد دانه در شرایط تنش و بدون تنش نشان داد که مناسب­ترین شاخص­ها برای غربال کردن لاین­ها­ در شرایط تنش و بدون تنش شاخص­های میانگین حسابی عملکرد (MP)، میانگین هندسی عملکرد (GMP) و شاخص تحمل به تنش (STI) هستند. در تجزیه خوشه­ای براساس شاخص­های مقاومت به خشکی در سطح آبیاری ۱۲۰ و ۱۶۰ میلیمتر تبخیر، لاین­های ۲۲۴، ۲۵۵، ۲۷۷ و رقم روشن در گروه برتر قرار گرفتند.

Keywords:

تجزیه خوشه ای , تنش کم آبی , شاخص تحمل تنش , گندم نان , لاین اینبرد نوترکیب